韓非子解老拼音版注音版

雕龍文庫(kù) 分享 時(shí)間: 收藏本文

韓非子解老拼音版注音版

文言文之家為大家整理韓非子解老拼音版、韓非子解老注音版,歡迎閱讀。

韓非子解老注音版

《 解jiě老lǎo 》

 德dé者zhě , 內(nèi)nèi也yě 。 得dé者zhě , 外wài也yě 。" 上shàng德dé不bù德dé ", 言yán其qí神shén不bù淫yín于yú外wài也yě 。 神shén不bù淫yín于yú外wài , 則zé身shēn全quán 。 身shēn全quán之zhī謂wèi德dé 。 德dé者zhě , 得dé身shēn也yě 。 凡fán德dé者zhě , 以yǐ無(wú)wú為wéi集jí , 以yǐ無(wú)wú欲yù成chéng , 以yǐ不bù思sī安ān , 以yǐ不bù用yòng固gù 。 為wéi之zhī欲yù之zhī , 則zé德dé無(wú)wú舍shè ; 德dé無(wú)wú舍shè , 則zé不bù全quán 。 用yòng之zhī思sī之zhī , 則zé不bù固gù ; 不bù固gù , 則zé無(wú)wú功gōng ; 無(wú)wú功gōng , 則zé生shēng于yú德dé 。 德dé則zé無(wú)wú德dé , 不bù德dé則zé有yǒu德dé 。 故gù曰yuē:" 上shàng德dé不bù德dé , 是shì以yǐ有yǒu德dé 。"

 所suǒ以yǐ貴guì無(wú)wú為wéi無(wú)wú思sī為wéi虛xū者zhě , 謂wèi其qí意yì無(wú)wú所suǒ制zhì也yě 。 夫fū無(wú)wú術(shù)shù者zhě , 故gù以yǐ無(wú)wú為wéi無(wú)wú思sī為wéi虛xū也yě 。 夫fū故gù以yǐ無(wú)wú為wéi無(wú)wú思sī為wéi虛xū者zhě , 其qí意yì常cháng不bù忘wàng虛xū , 是shì制zhì于yú為wéi虛xū也yě 。 虛xū者zhě , 謂wèi其qí意yì無(wú)wú所suǒ制zhì也yě 。 今jīn制zhì于yú為wéi虛xū , 是shì不bù虛xū也yě 。 虛xū者zhě之zhī無(wú)wú為wéi也yě , 不bù以yǐ無(wú)wú為wéi為wéi有yǒu常cháng 。 不bù以yǐ無(wú)wú為wéi為wéi有yǒu常cháng , 則zé虛xū ; 虛xū , 則zé德dé盛shèng ; 德dé盛shèng之zhī為wéi上shàng德dé 。 故gù曰yuē :" 上shàng德dé無(wú)wú為wéi而ér無(wú)wú不bù為wéi也yě 。" 仁rén者zhě , 謂wèi其qí中zhōng心xīn欣xīn然rán愛(ài)ài人rén也yě ; 其qí喜xǐ人rén之zhī有yǒu福fú , 而ér惡è人rén之zhī有yǒu禍huò也yě ; 生shēng心xīn之zhī所suǒ不bù能néng已yǐ也yě , 非fēi求qiú其qí報(bào)bào也yě 。 故gù曰yuē :" 上shàng仁rén為wèi之zhī而ér無(wú)wú以yǐ為wéi也yě 。"

 義yì者zhě , 君jūn臣chén上shàng下xià之zhī事shì , 父fù子zǐ貴guì賤jiàn之zhī差chā也yě , 知zhī交jiāo朋péng友yǒu之zhī接jiē也yě , 親qīn疏shū內(nèi)nèi外wài之zhī分fēn也yě 。 臣chén事shì君jūn宜yí , 下xià懷huái上shàng宜yí , 子zǐ事shì父fù宜yí , 賤jiàn敬jìng貴guì宜yí , 知zhī交jiāo朋péng友yǒu之zhī相xiāng助zhù也yě宜yí , 親qīn者zhě內(nèi)nèi而ér疏shū者zhě外wài宜yí 。 義yì者zhě , 謂wèi其qí宜yí也yě , 宜yí而ér為wéi之zhī 。 故gù曰yuē :" 上shàng義yì為wèi之zhī而ér有yǒu以yǐ為wéi也yě 。"

 禮lǐ者zhě , 所suǒ以yǐ貌mào情qíng也yě , 群qún義yì之zhī文wén章zhāng也yě , 君jūn臣chén父fù子zǐ之zhī交jiāo也yě , 貴guì賤jiàn賢xián不bù肖xiào之zhī所suǒ以yǐ別bié也yě 。 中zhōng心xīn懷huái而ér不bù諭yù , 故gù疾jí趨qū卑bēi拜bài而ér明míng之zhī ; 實(shí)shí心xīn愛(ài)ài而ér不bù知zhī , 故gù好hǎo言yán繁fán辭cí以yǐ信xìn之zhī 。 禮lǐ者zhě , 外wài飾shì之zhī所suǒ以yǐ諭yù內(nèi)nèi也yě 。 故gù曰yuē : 禮lǐ以yǐ貌mào情qíng也yě 。 凡fán人rén之zhī為wéi外wài物wù動(dòng)dòng也yě , 不bù知zhī其qí為wéi身shēn之zhī禮lǐ也yě 。 眾zhòng人rén之zhī為wéi禮lǐ也yě , 以yǐ尊zūn他tā人rén也yě , 故gù時(shí)shí?jiǎng)駋uàn時(shí)shí衰shuāi 。 君jūn子zǐ之zhī為wéi禮lǐ , 以yǐ為wéi其qí身shēn ; 以yǐ為wéi其qí身shēn , 故gù神shén之zhī為wéi上shàng禮lǐ ; 上shàng禮lǐ神shén而ér眾zhòng人rén貳èr , 故gù不bù能néng相xiāng應(yīng)yìng ; 不bù能néng相xiāng應(yīng)yìng , 故gù曰yuē :" 上shàng禮lǐ為wèi之zhī而ér莫mò之zhī應(yīng)yīng 。" 眾zhòng人rén雖suī貳èr , 圣shèng人rén之zhī復(fù)fù恭gōng敬jìng盡jìn手shǒu足zú之zhī禮lǐ也yě不bù衰shuāi 。 故gù曰yuē :" 攘rǎng臂bì而ér仍réng之zhī 。"

 道dào有yǒu積jī而ér積jī有yǒu功gōng ; 德dé者zhě , 道dào之zhī功gōng 。 功gōng有yǒu實(shí)shí而ér實(shí)shí有yǒu光guāng ; 仁rén者zhě , 德dé之zhī光guāng 。 光guāng有yǒu澤zé而ér澤zé有yǒu事shì ; 義yì者zhě , 仁rén之zhī事shì也yě 。 事shì有yǒu禮lǐ而ér禮lǐ有yǒu文wén ; 禮lǐ者zhě , 義yì之zhī文wén也yě 。 故gù曰yuē :" 失shī道dào而ér后hòu失shī德dé , 失shī德dé而ér后hòu失shī仁rén , 失shī仁rén而ér后hòu失shī義yì , 失shī義yì而ér后hòu失shī禮lǐ 。"

 禮lǐ為wéi情qíng貌mào者zhě也yě , 文wén為wéi質(zhì)zhì飾shì者zhě也yě 。 夫fū君jūn子zǐ取qǔ情qíng而ér去qù貌mào , 好hǎo質(zhì)zhì而ér惡è飾shì 。 夫fū恃shì貌mào而ér論lùn情qíng者zhě , 其qí情qíng惡è也yě ; 須xū飾shì而ér論lùn質(zhì)zhì者zhě , 其qí質(zhì)zhì衰shuāi也yě 。 何hé以yǐ論lùn之zhī ? 和hé氏shì之zhī璧bì , 不bù飾shì以yǐ五wǔ采cǎi ; 隋suí侯hóu之zhī珠zhū , 不bù飾shì以yǐ銀yín黃huáng 。 其qí質(zhì)zhì至zhì美m(xù)ěi , 物wù不bù足zú以yǐ飾shì之zhī 。 夫fū物wù之zhī待dài飾shì而ér后hòu行xíng者zhě , 其qí質(zhì)zhì不bù美m(xù)ěi也yě 。 是shì以yǐ父fù子zǐ之zhī間jiān , 其qí禮lǐ樸piáo而ér不bù明míng , 故gù曰yuē :" 理lǐ薄báo也yě 。" 凡fán物wù不bù并bìng盛shèng , 陰yīn陽(yáng)yáng是shì也yě ; 理lǐ相xiāng奪duó予yǔ , 威wēi德dé是shì也yě ; 實(shí)shí厚hòu者zhě貌mào薄báo , 父fù子zǐ之zhī禮lǐ是shì也yě 。 由yóu是shì觀(guān)guān之zhī , 禮lǐ繁fán者zhě , 實(shí)shí心xīn衰shuāi也yě 。 然rán則zé為wéi禮lǐ者zhě , 事shì通tōng人rén之zhī樸pǔ心xīn者zhě也yě 。 眾zhòng人rén之zhī為wéi禮lǐ也yě , 人rén應(yīng)yīng則zé輕qīng歡huān , 不bù應(yīng)yīng則zé責(zé)zé怨yuàn 。 今jīn為wèi禮lǐ者zhě事shì通tōng人rén之zhī樸pǔ心xīn而ér資zī之zhī以yǐ相xiāng責(zé)zé之zhī分fēn , 能néng毋wú爭(zhēng)zhēng乎hū ? 有yǒu爭(zhēng)zhēng則zé亂luàn , 故gù曰yuē :" 夫fū禮lǐ者zhě , 忠zhōng信xìn之zhī薄báo也yě , 而ér亂luàn之zhī首shǒu乎hū 。"

 先xiān物wù行xíng先xiān理lǐ動(dòng)dòng之zhī謂wèi前qián識(shí)shí 。 前qián識(shí)shí者zhě , 無(wú)wú緣yuán而ér妄wàng意yì度dù也yě 。 何hé以yǐ論lùn之zhī ? 詹zhān何hé坐zuò , 弟dì子zǐ侍shì , 牛niú鳴míng于yú門(mén)mén外wài 。 弟dì子zǐ曰yuē :" 是shì黑hēi牛niú也yě在zài而ér白bái其qí題tí 。" 詹zhān何hé曰yuē :" 然rán, 是shì黑hēi牛niú也yě , 而ér白bái在zài其qí角jiǎo 。" 使shǐ人rén視shì之zhī , 果guǒ黑hēi牛niú而ér以yǐ布bù裹guǒ其qí角jiǎo 。 以yǐ詹zhān子zi之zhī術(shù)shù , 嬰yīng眾zhòng人rén之zhī心xīn , 華huá焉yān殆dài矣yǐ ! 故gù曰yuē :" 道dào之zhī華huá也yě 。" 嘗cháng試shì釋shì詹zhān子zi之zhī察chá , 而ér使shǐ五wǔ尺chǐ之zhī愚yú童tóng子zǐ視shì之zhī , 亦yì知zhī其qí黑hēi牛niú而ér以yǐ布bù裹guǒ其qí角jiǎo也yě 。 故gù以yǐ詹zhān子zi之zhī察chá , 苦kǔ心xīn傷shāng神shén , 而ér后hòu與yǔ五wǔ尺chǐ之zhī愚yú童tóng子zǐ同tóng功gōng , 是shì以yǐ曰yuē :" 愚yú之zhī首shǒu也yě 。" 故gù曰yuē :" 前qián識(shí)shí者zhě , 道dào之zhī華huá也yě , 而ér愚yú之zhī首shǒu也yě 。"

 所suǒ謂wèi " 大dà丈zhàng夫fū " 者zhě , 謂wèi其qí智zhì之zhī大dà也yě 。 所suǒ謂wèi " 處chù其qí厚hòu而ér不bù處chù其qí薄báo " 者zhě , 行háng情qíng實(shí)shí而ér去qù禮lǐ貌mào也yě 。 所suǒ謂wèi " 處chù其qí實(shí)shí不bù處chù其qí華huá " 者zhě , 必bì緣yuán理lǐ , 不bù徑j(luò)ìng絕jué也yě 。 所suǒ謂wèi " 去qù彼bǐ取qǔ此cǐ " 者zhě , 去qù貌mào 、 徑j(luò)ìng絕jué而ér取qǔ緣yuán理lǐ 、 好hǎo情qíng實(shí)shí也yě 。 故gù曰yuē :" 去qù彼bǐ取qǔ此cǐ 。"

 人rén有yǒu禍huò , 則zé心xīn畏wèi恐kǒng ; 心xīn畏wèi恐kǒng , 則zé行xíng端duān直zhí ; 行xíng端duān直zhí , 則zé思sī慮lǜ熟shú ; 思sī慮lǜ熟shú , 則zé得dé事shì理lǐ 。 行xíng端duān直zhí , 則zé無(wú)wú禍huò害hài ; 無(wú)wú禍huò害hài , 則zé盡jìn天tiān年nián 。 得dé事shì理lǐ , 則zé必bì成chéng功gōng 。 盡jìn天tiān年nián , 則zé全quán而ér壽shòu 。 必bì成chéng功gōng , 則zé富fù與yǔ貴guì 。 全quán壽shòu富fù貴guì之zhī謂wèi福fú 。 而ér福fú本běn于yú有yǒu禍huò 。 故gù曰yuē :" 禍huò兮xī福fú之zhī所suǒ倚yǐ 。" 以yǐ成chéng其qí功gōng也yě 。

 人rén有yǒu福fú , 則zé富fù貴guì至zhì ; 富fù貴guì至zhì , 則zé衣yī食shí美m(xù)ěi ; 衣yī食shí美m(xù)ěi , 則zé驕jiāo心xīn生shēng ; 驕jiāo心xīn生shēng , 則zé行xíng邪xié僻pì而ér動(dòng)dòng棄qì理lǐ 。 行xíng邪xié僻pì , 則zé身shēn夭yāo死sǐ ; 動(dòng)dòng棄qì理lǐ , 則zé無(wú)wú成chéng功gōng 。 夫fū內(nèi)nèi有yǒu死sǐ夭yāo之zhī難nán而ér外wài無(wú)wú成chéng功gōng之zhī名míng者zhě , 大dà禍huò也yě 。 而ér禍huò本běn生shēng于yú有yǒu福fú 。 故gù曰yuē :" 福fú兮xī禍huò之zhī所suǒ伏fú 。"

 夫fū緣yuán道dào理lǐ以yǐ從cóng事shì者zhě , 無(wú)wú不bù能néng成chéng 。 無(wú)wú不bù能néng成chéng者zhě , 大dà能néng成chéng天tiān子zǐ之zhī勢(shì)shì尊zūn , 而ér小xiǎo易yì得dé卿qīng相xiāng將jiāng軍jūn之zhī賞shǎng祿lù 。 夫fū棄qì道dào理lǐ而ér妄wàng舉jǔ動(dòng)dòng者zhě , 雖suī上shàng有yǒu天tiān子zǐ諸zhū侯hóu之zhī勢(shì)shì尊zūn , 而ér下xià有yǒu猗yī頓dùn 、 陶táo硃zhū 、 卜bǔ祝zhù之zhī富fù , 猶yóu失shī其qí民mín人rén而ér亡wáng其qí財(cái)cái資zī也yě 。 眾zhòng人rén之zhī輕qīng棄qì道dào理lǐ而ér易yì妄wàng舉jǔ動(dòng)dòng者zhě , 不bù知zhī其qí禍huò福fú之zhī深shēn大dà而ér道dào闊kuò遠(yuǎn)yuǎn若ruò是shì也yě, 故gù諭yù人rén曰yuē :" 孰shú知zhī其qí極jí 。"

 人rén莫mò不bù欲yù富fù貴guì全quán壽shòu , 而ér未wèi有yǒu能néng免miǎn于yú貧pín賤jiàn死sǐ夭yāo之zhī禍huò也yě 。 心xīn欲yù富fù貴guì全quán壽shòu , 而ér今jīn貧pín賤jiàn死sǐ夭yāo , 是shì不bù能néng至zhì于yú其qí所suǒ欲yù至zhì也yě 。 凡fán失shī其qí所suǒ欲yù之zhī路lù而ér妄wàng行xíng者zhě之zhī謂wèi迷mí , 迷mí?jiǎng)tzé不bù能néng至zhì于yú其qí所suǒ欲yù至zhì矣yǐ 。 今jīn眾zhòng人rén之zhī不bù能néng至zhì于yú其qí所suǒ欲yù至zhì , 故gù曰yuē :" 迷mí 。" 眾zhòng人rén之zhī所suǒ不bù能néng至zhì于yú其qí所suǒ欲yù至zhì也yě , 自zì天tiān地dì之zhī剖pōu判pàn以yǐ至zhì于yú今jīn 。 故gù曰yuē :" 人rén之zhī迷mí也yě, 其qí日rì故gù以yǐ久jiǔ矣yǐ 。"

 所suǒ謂wèi方fāng者zhě , 內(nèi)nèi外wài相xiāng應(yīng)yìng也yě , 言yán行xíng相xiāng稱(chēng)chèn也yě 。 所suǒ謂wèi廉lián者zhě , 必bì生shēng死sǐ之zhī命mìng也yě , 輕qīng恬tián資zī財(cái)cái也yě 。 所suǒ謂wèi直zhí者zhě , 義yì必bì公gōng正zhèng , 公gōng心xīn不bù偏piān黨dǎng也yě 。 所suǒ謂wèi光guāng者zhě, 官guān爵jué尊zūn貴guì , 衣yī裘qiú壯zhuàng麗lì也yě 。 今jīn有yǒu道dào之zhī士shì , 雖suī中zhōng外wài信xìn順shùn , 不bù以yǐ誹fěi謗bàng窮qióng墮duò ; 雖suī死sǐ節(jié)jié輕qīng財(cái)cái , 不bù以yǐ侮wǔ罷bà羞xiū貪tān ; 雖suī義yì端duān不bù黨dǎng , 不bù以yǐ去qù邪xié罪zuì私sī ; 雖suī勢(shì)shì尊zūn衣yī美m(xù)ěi , 不bù以yǐ夸kuā賤jiàn欺qī貧pín 。 其qí故gù何hé也yě ? 使shǐ失shī路lù者zhě而ér肯kěn聽(tīng)tīng習(xí)xí問(wèn)wèn知zhī , 即jí不bù成chéng迷mí也yě 。 今jīn眾zhòng人rén之zhī所suǒ以yǐ欲yù成chéng功gōng而ér反fǎn為wéi敗bài者zhě , 生shēng于yú不bù知zhī道dào理lǐ , 而ér不bù肯kěn問(wèn)wèn知zhī而ér聽(tīng)tīng能néng 。 眾zhòng人rén不bù肯kěn問(wèn)wèn知zhī聽(tīng)tīng能néng , 而ér圣shèng人rén強(qiáng)qiáng以yǐ其qí禍huò敗bài適shì之zhī , 則zé怨yuàn 。 眾zhòng人rén多duō而ér圣shèng人rén寡guǎ , 寡guǎ之zhī不bù勝shèng眾zhòng , 數(shù)shù也yě 。 今jīn舉jǔ動(dòng)dòng而ér與yǔ天tiān下xià之zhī為wéi仇qiú , 非fēi全quán身shēn長(zhǎng)cháng生shēng之zhī道dào也yě, 是shì以yǐ行xíng軌guǐ節(jié)jié而ér舉jǔ之zhī也yě 。 故gù曰yuē :" 方fāng而ér不bù割gē , 廉lián而ér不bù劌guì , 直zhí而ér不bù肆sì , 光guāng而ér不bù耀yào 。"

 聰cōng明míng睿ruì智zhì , 天tiān也yě ; 動(dòng)dòng靜jìng思sī慮lǜ , 人rén也yě 。 人rén也yě者zhě , 乘chéng于yú天tiān明míng以yǐ視shì , 寄jì于yú天tiān聰cōng以yǐ聽(tīng)tīng , 托tuō于yú天tiān智zhì以yǐ思sī慮lǜ 。 故gù視shì強(qiáng)qiáng , 則zé目mù不bù明míng ; 聽(tīng)tīng甚shèn , 則zé耳ěr不bù聰cōng ; 思sī慮lǜ過(guò)guò度dù, 則zé智zhì識(shí)shí亂luàn 。 目mù不bù明míng , 則zé不bù能néng決jué黑hēi白bái之zhī分fēn ; 耳ěr不bù聰cōng , 則zé不bù能néng別bié清qīng濁zhuó之zhī聲shēng ; 智zhì識(shí)shí亂luàn , 則zé不bù能néng審shěn得dé失shī之zhī地dì 。 目mù不bù能néng決jué黑hēi白bái之zhī色sè則zé謂wèi之zhī盲máng ; 耳ěr不bù能néng別bié清qīng濁zhuó之zhī聲shēng則zé謂wèi之zhī聾lóng ; 心xīn不bù能néng審shěn得dé失shī之zhī地dì則zé謂wèi之zhī狂kuáng 。 盲máng則zé不bù能néng避bì晝zhòu日rì之zhī險(xiǎn)xiǎn , 聾lóng則zé不bù能néng知zhī雷léi霆tíng之zhī害hài , 狂kuáng則zé不bù能néng免miǎn人rén間jiān法fǎ令lìng之zhī禍huò 。 書(shū)shū之zhī所suǒ謂wèi " 治zhì人rén " 者zhě , 適shì動(dòng)dòng靜jìng之zhī節(jié)jié , 省shěng思sī慮lǜ之zhī費(fèi)fèi也yě 。 所suǒ謂wèi " 事shì天tiān " 者zhě , 不bù極jí聰cōng明míng之zhī力lì , 不bù盡jìn智zhì識(shí)shí之zhī任rèn 。 茍gǒu極jí盡jìn , 則zé費(fèi)fèi神shén多duō ; 費(fèi)fèi神shén多duō , 則zé盲máng聾lóng悖bèi狂kuáng之zhī禍huò至zhì , 是shì以yǐ嗇sè之zhī 。 嗇sè之zhī者zhě , 愛(ài)ài其qí精jīng神shén , 嗇sè其qí智zhì識(shí)shí也yě 。 故gù曰yuē :" 治zhì人rén事shì天tiān莫mò如rú嗇sè 。"

 眾zhòng人rén之zhī用yòng神shén也yě躁zào , 躁zào則zé多duō費(fèi)fèi , 多duō費(fèi)fèi之zhī謂wèi侈chǐ 。 圣shèng人rén之zhī用yòng神shén也yě靜jìng , 靜jìng則zé少shǎo費(fèi)fèi , 少shǎo費(fèi)fèi之zhī謂wèi嗇sè 。 嗇sè之zhī謂wèi術(shù)shù也yě , 生shēng于yú道dào理lǐ 。 夫fū能néng嗇sè也yě , 是shì從cóng于yú道dào而ér服fú于yú理lǐ者zhě也yě 。 眾zhòng人rén離lí于yú患huàn , 陷xiàn于yú禍huò , 猶yóu未wèi知zhī退tuì , 而ér不bù服fú從cóng道dào理lǐ 。 圣shèng人rén雖suī未wèi見(jiàn)jiàn禍huò患huàn之zhī形xíng , 虛xū無(wú)wú服fú從cóng于yú道dào理lǐ , 以yǐ稱(chēng)chēng蚤zǎo服fú 。 故gù曰yuē :" 夫fū謂wèi嗇sè , 是shì以yǐ蚤zǎo服fú。" 知zhī治zhì人rén者zhě , 其qí思sī慮lǜ靜jìng ; 知zhī事shì天tiān者zhě , 其qí孔kǒng竅qiào虛xū 。 思sī慮lǜ靜jìng , 故gù德dé不bù去qù ; 孔kǒng竅qiào虛xū , 則zé和hé氣qì日rì入rù 。 故gù曰yuē :" 重zhòng積jī德dé 。" 夫fū能néng令lìng故gù德dé不bù去qù , 新xīn和hé氣qì日rì至zhì者zhě , 蚤zǎo服fú者zhě也yě。 故gù曰yuē :" 蚤zǎo服fú , 是shì謂wèi重zhòng積jī德dé 。" 積jī德dé而ér后hòu神shén靜jìng , 神shén靜jìng而ér后hòu和hé多duō , 和hé多duō而ér后hòu計(jì)jì得dé , 計(jì)jì得dé而ér后hòu能néng御yù萬(wàn)wàn物wù , 能néng御yù萬(wàn)wàn物wù則zé戰(zhàn)zhàn易yì勝shèng敵dí , 戰(zhàn)zhàn易yì勝shèng敵dí而ér論lùn必bì蓋gài世shì , 論lùn必bì蓋gài世shì , 故gù曰yuē " 無(wú)wú不bù克kè 。" 無(wú)wú不bù克kè本běn于yú重zhòng積jī德dé , 故gù曰yuē " 重zhòng積jī德dé , 則zé無(wú)wú不bù克kè 。" 戰(zhàn)zhàn易yì勝shèng敵dí , 則zé兼jiān有yǒu天tiān下xià ; 論lùn必bì蓋gài世shì , 則zé民mín人rén從cóng 。 進(jìn)jìn兼jiān有yǒu天tiān下xià而ér退tuì從cóng民mín人rén , 其qí術(shù)shù遠(yuǎn)yuǎn , 則zé眾zhòng人rén莫mò見(jiàn)jiàn其qí端duān末mò 。 莫mò見(jiàn)jiàn其qí端duān末mò , 是shì以yǐ莫mò知zhī其qí極jí 。 故gù曰yuē :" 無(wú)wú不bù克kè , 則zé莫mò知zhī其qí極jí 。"

 凡fán有yǒu國(guó)guó而ér后hòu亡wáng之zhī , 有yǒu身shēn而ér后hòu殃yāng之zhī , 不bù可kě謂wèi能néng有yǒu其qí國(guó)guó 、 能néng保bǎo其qí身shēn 。 夫fū能néng有yǒu其qí國(guó)guó , 必bì能néng安ān其qí社shè稷jì ; 能néng保bǎo其qí身shēn , 必bì能néng終zhōng其qí天tiān年nián ; 而ér后hòu可kě謂wèi能néng有yǒu其qí國(guó)guó 、 能néng保bǎo其qí身shēn矣yǐ 。 夫fū能néng有yǒu其qí國(guó)guó 、 保bǎo其qí身shēn者zhě , 必bì且qiě體tǐ道dào 。 體tǐ道dào , 則zé其qí智zhì深shēn ; 其qí智zhì深shēn , 則zé其qí會(huì)huì遠(yuǎn)yuǎn ; 其qí會(huì)huì遠(yuǎn)yuǎn , 眾zhòng人rén莫mò能néng見(jiàn)jiàn其qí所suǒ極jí 。 唯wéi夫fū能néng令lìng人rén不bù見(jiàn)jiàn其qí事shì極jí , 不bù見(jiàn)jiàn其qí事shì極jí者zhě為wéi保bǎo其qí身shēn 、 有yǒu其qí國(guó)guó 。 故gù曰yuē :" 莫mò知zhī其qí極jí 。 莫mò知zhī其qí極jí , 則zé可kě以yǐ有yǒu國(guó)guó 。"

 所suǒ謂wèi " 有yǒu國(guó)guó之zhī母mǔ ": 母mǔ者zhě , 道dào也yě ; 道dào也yě者zhě , 生shēng于yú所suǒ以yǐ有yǒu國(guó)guó之zhī術(shù)shù ; 所suǒ以yǐ有yǒu國(guó)guó之zhī術(shù)shù , 故gù謂wèi之zhī " 有yǒu國(guó)guó之zhī母mǔ 。" 夫fū道dào以yǐ與yǔ世shì周zhōu旋xuán者zhě , 其qí建jiàn生shēng也yě長(zhǎng)cháng , 持chí祿lù也yě久jiǔ 。 故gù曰yuē :" 有yǒu國(guó)guó之zhī母mǔ , 可kě以yǐ長(zhǎng)cháng久jiǔ 。" 樹(shù)shù木mù有yǒu曼màn根gēn , 有yǒu直zhí根gēn 。 直zhí根gēn者zhě , 書(shū)shū之zhī所suǒ謂wèi " 柢dǐ " 也yě 。 柢dǐ也yě者zhě , 木mù之zhī所suǒ以yǐ建jiàn生shēng也yě ; 曼màn根gēn者zhě , 木mù之zhī所suǒ以yǐ持chí生shēng也yě 。 德dé也yě者zhě , 人rén之zhī所suǒ以yǐ建jiàn生shēng也yě ; 祿lù也yě者zhě , 人rén之zhī所suǒ以yǐ持chí生shēng也yě 。 今jīn建jiàn于yú理lǐ者zhě , 其qí持chí祿lù也yě久jiǔ , 故gù曰yuē :" 深shēn其qí根gēn 。" 體tǐ其qí道dào者zhě , 其qí生shēng日rì長(zhǎng)cháng , 故gù曰yuē :" 固gù其qí柢dǐ 。" 柢dǐ固gù , 則zé生shēng長(zhǎng)zhǎng ; 根gēn深shēn , 則zé視shì久jiǔ , 故gù曰yuē :" 深shēn其qí根gēn , 固gù其qí柢dǐ , 長(zhǎng)cháng生shēng久jiǔ視shì之zhī道dào也yě 。"

 工gōng人rén數(shù)shù變biàn業(yè)yè則zé失shī其qí功gōng , 作zuò者zhě數(shù)shù搖yáo徙xǐ則zé亡wáng其qí功gōng 。 一yī人rén之zhī作zuò , 日rì亡wáng半bàn日rì , 十shí日rì則zé亡wáng五wǔ人rén之zhī功gōng矣yǐ ; 萬(wàn)wàn人rén之zhī作zuò , 日rì亡wáng半bàn日rì , 十shí日rì則zé亡wáng五wǔ萬(wàn)wàn人rén之zhī功gōng矣yǐ 。 然rán則zé數(shù)shù變biàn業(yè)yè者zhě , 其qí人rén彌mí眾zhòng , 其qí虧kuī彌mí大dà矣yǐ 。 凡fán法fǎ令lìng更gèng則zé利lì害hài易yì , 利lì害hài易yì則zé民mín務(wù)wù變biàn , 民mín務(wù)wù變biàn謂wèi之zhī變biàn業(yè)yè 。 故gù以yǐ理lǐ觀(guān)guān之zhī , 事shì大dà眾zhòng而ér數(shù)shù搖yáo之zhī , 則zé少shǎo成chéng功gōng ; 藏cáng大dà器qì而ér數(shù)shù徙xǐ之zhī , 則zé多duō敗bài傷shāng ; 烹pēng小xiǎo鮮xiān而ér數(shù)shù撓náo之zhī , 則zé賊zéi其qí宰zǎi ; 治zhì大dà國(guó)guó而ér數(shù)shù變biàn法fǎ , 則zé民mín苦kǔ之zhī 。 是shì以yǐ有yǒu道dào之zhī君jūn貴guì靜jìng , 不bù重zhòng變biàn法fǎ 。 故gù曰yuē :" 治zhì大dà國(guó)guó者zhě若ruò烹pēng小xiǎo鮮xiān 。"

 人rén處chù疾jí?jiǎng)tzé貴guì醫(yī)yī , 有yǒu禍huò則zé畏wèi鬼guǐ 。 圣shèng人rén在zài上shàng , 則zé民mín少shǎo欲yù ; 民mín少shǎo欲yù , 則zé血xuè氣qì治zhì而ér舉jǔ動(dòng)dòng理lǐ ; 舉jǔ動(dòng)dòng理lǐ則zé少shǎo禍huò害hài 。 夫fū內(nèi)nèi無(wú)wú痤cuó疽jū癉dàn痔zhì之zhī害hài , 而ér外wài無(wú)wú刑xíng罰fá法fǎ誅zhū之zhī禍huò者zhě , 其qí輕qīng恬tián鬼guǐ也yě甚shèn 。 故gù曰yuē :" 以yǐ道dào蒞lì天tiān下xià , 其qí鬼guǐ不bù神shén 。" 治zhì世shì之zhī民mín , 不bù與yǔ鬼guǐ神shén相xiāng害hài也yě 。 故gù曰yuē :" 非fēi其qí鬼guǐ不bù神shén也yě , 其qí神shén不bù傷shāng人rén也yě 。" 鬼guǐ祟suì也yě疾jí人rén之zhī謂wèi鬼guǐ傷shāng人rén , 人rén逐zhú除chú之zhī之zhī謂wèi人rén傷shāng鬼guǐ也yě 。 民mín犯fàn法fǎ令lìng之zhī謂wèi民mín傷shāng上shàng , 上shàng刑xíng戮lù民mín之zhī謂wèi上shàng傷shāng民mín 。 民mín不bù犯fàn法fǎ , 則zé上shàng亦yì不bù行xíng刑xíng ; 上shàng不bù行xíng刑xíng之zhī謂wèi上shàng不bù傷shāng人rén , 故gù曰yuē :" 圣shèng人rén亦yì不bù傷shāng民mín 。" 上shàng不bù與yǔ民mín相xiāng害hài , 而ér人rén不bù與yǔ鬼guǐ相xiāng傷shāng , 故gù曰yuē :" 兩liǎng不bù相xiāng傷shāng 。" 民mín不bù敢gǎn犯fàn法fǎ , 則zé上shàng內(nèi)nèi不bù用yòng刑xíng罰fá , 而ér外wài不bù事shì利lì其qí產(chǎn)chǎn業(yè)yè 。 上shàng內(nèi)nèi不bù用yòng刑xíng罰fá , 而ér外wài不bù事shì利lì其qí產(chǎn)chǎn業(yè)yè , 則zé民mín蕃fān息xī 。 民mín蕃fān息xī而ér畜chù積jī盛shèng 。 民mín蕃fān息xī而ér畜chù積jī盛shèng之zhī謂wèi有yǒu德dé 。 凡fán所suǒ謂wèi祟suì者zhě , 魂hún魄pò去qù而ér精jīng神shén亂luàn , 精jīng神shén亂luàn則zé無(wú)wú德dé 。 鬼guǐ不bù祟suì人rén則zé魂hún魄pò不bù去qù , 魂hún魄pò不bù去qù而ér精jīng神shén不bù亂luàn , 精jīng神shén不bù亂luàn之zhī謂wèi有yǒu德dé 。 上shàng盛shèng畜chù積jī而ér鬼guǐ不bù亂luàn其qí精jīng神shén , 則zé德dé盡jìn在zài于yú民mín矣yǐ 。 故gù曰yuē :" 兩liǎng不bù相xiāng傷shāng , 則zé德dé交jiāo歸guī焉yān 。" 言yán其qí德dé上shàng下xià交jiāo盛shèng而ér俱jù歸guī于yú民mín也yě 。

 有yǒu道dào之zhī君jūn , 外wài無(wú)wú怨yuàn仇chóu于yú鄰lín敵dí , 而ér內(nèi)nèi有yǒu德dé澤zé于yú人rén民mín 。 夫fū外wài無(wú)wú怨yuàn仇chóu于yú鄰lín敵dí者zhě , 其qí遇yù諸zhū侯hóu也yě外wài有yǒu禮lǐ義yì 。 內(nèi)nèi有yǒu德dé澤zé于yú人rén民mín者zhě , 其qí治zhì人rén事shì也yě務(wù)wù本běn 。 遇yù諸zhū侯hóu有yǒu禮lǐ義yì , 則zé役yì希xī起qǐ ; 治zhì民mín事shì務(wù)wù本běn , 則zé淫yín奢shē止zhǐ 。 凡fán馬mǎ之zhī所suǒ以yǐ大dà用yòng者zhě , 外wài供gōng甲jiǎ兵bīng而ér內(nèi)nèi給gěi淫yín奢shē也yě 。 今jīn有yǒu道dào之zhī君jūn , 外wài希xī用yòng甲jiǎ兵bīng , 而ér內(nèi)nèi禁jìn淫yín奢shē 。 上shàng不bù事shì馬mǎ于yú戰(zhàn)zhàn斗dòu逐zhú北běi , 而ér民mín不bù以yǐ馬mǎ遠(yuǎn)yuǎn通tōng淫yín物wù , 所suǒ積jī力lì唯wéi田tián疇chóu 。 積jī力lì于yú田tián疇chóu , 必bì且qiě糞fèn灌guàn 。 故gù曰yuē :" 天tiān下xià有yǒu道dào , 卻què走zǒu馬mǎ以yǐ糞fèn也yě 。"

 人rén君jūn無(wú)wú道dào , 則zé內(nèi)nèi暴bào虐nüè其qí民mín而ér外wài侵qīn欺qī其qí鄰lín國(guó)guó 。 內(nèi)nèi暴bào虐nüè , 則zé民mín產(chǎn)chǎn絕jué ; 外wài侵qīn欺qī , 則zé兵bīng數(shù)shù起qǐ 。 民mín產(chǎn)chǎn絕jué , 則zé畜chù生shēng少shǎo ; 兵bīng數(shù)shù起qǐ , 則zé士shì卒zú盡jìn 。 畜chù生shēng少shǎo , 則zé戎róng馬mǎ乏fá ; 士shì卒zú盡jìn , 則zé軍jūn危wēi殆dài 。 戎róng馬mǎ乏fá則zé將jiāng馬mǎ出chū ; 軍jūn危wēi殆dài , 則zé近jìn臣chén役yì 。 馬mǎ者zhě , 軍jūn之zhī大dà用yòng ; 郊jiāo者zhě , 言yán其qí近jìn也yě 。 今jīn所suǒ以yǐ給gěi軍jūn之zhī具jù于yú谞xū馬mǎ近jìn臣chén 。 故gù曰yuē :" 天tiān下xià無(wú)wú道dào, 戎róng馬mǎ生shēng于yú郊jiāo矣yǐ 。"

 人rén有yǒu欲yù , 則zé計(jì)jì會(huì)huì亂luàn ; 計(jì)jì會(huì)huì亂luàn , 而ér有yǒu欲yù甚shèn ; 有yǒu欲yù甚shèn , 則zé邪xié心xīn勝shèng ; 邪xié心xīn勝shèng , 則zé事shì經(jīng)jīng絕jué ; 事shì經(jīng)jīng絕jué , 則zé禍huò難nán生shēng 。 由yóu是shì觀(guān)guān之zhī , 禍huò難nán生shēng于yú邪xié心xīn , 邪xié心xīn誘yòu于yú可kě欲yù 。 可kě欲yù之zhī類(lèi)lèi , 進(jìn)jìn則zé教jiào良liáng民mín為wéi奸jiān , 退tuì則zé令lìng善shàn人rén有yǒu禍huò 。 奸jiān起qǐ , 則zé上shàng侵qīn弱ruò君jūn ; 禍huò至zhì , 則zé民mín人rén多duō傷shāng 。 然rán則zé可kě欲yù之zhī類(lèi)lèi , 上shàng侵qīn弱ruò君jūn而ér下xià傷shāng人rén民mín 。 夫fū上shàng侵qīn弱ruò君jūn而ér下xià傷shāng人rén民mín者zhě , 大dà罪zuì也yě 。 故gù曰yuē :" 禍huò莫mò大dà于yú可kě欲yù 。" 是shì以yǐ圣shèng人rén不bù引yǐn五wǔ色sè , 不bù淫yín于yú聲shēng樂(lè)yuè ; 明míng君jūn賤jiàn玩wán好hǎo而ér去qù淫yín麗lì 。

 人rén無(wú)wú毛máo羽yǔ , 不bù衣yī則zé不bù犯fàn寒hán ; 上shàng不bù屬shǔ天tiān而ér下xià不bù著zhuó地dì , 以yǐ腸cháng胃wèi為wéi根gēn本běn , 不bù食shí?jiǎng)tzé不bù能néng活huó ; 是shì以yǐ不bù免miǎn于yú欲yù利lì之zhī心xīn 。 欲yù利lì之zhī心xīn不bù除chú , 其qí身shēn之zhī憂(yōu)yōu也yě 。 故gù圣shèng人rén衣yī足zú以yǐ犯fàn寒hán , 食shí足zú以yǐ充chōng虛xū , 則zé不bù憂(yōu)yōu矣yǐ 。 眾zhòng人rén則zé不bù然rán , 大dà為wéi諸zhū侯hóu , 小xiǎo余yú千qiān金jīn之zhī資zī , 其qí欲yù得dé之zhī憂(yōu)yōu不bù除chú也yě 。 胥xū靡mí有yǒu免miǎn , 死sǐ罪zuì時(shí)shí活huó , 今jīn不bù知zhī足zú者zhě之zhī憂(yōu)yōu終zhōng身shēn不bù解jiě 。 故gù曰yuē :" 禍huò莫mò大dà于yú不bù知zhī足zú 。"

 故gù欲yù利lì甚shèn于yú憂(yōu)yōu , 憂(yōu)yōu則zé疾jí生shēng ; 疾jí生shēng而ér智zhì慧huì衰shuāi ; 智zhì慧huì衰shuāi , 則zé失shī度dù量liàng ; 失shī度dù量liàng , 則zé妄wàng舉jǔ動(dòng)dòng ; 妄wàng舉jǔ動(dòng)dòng , 則zé禍huò害hài至zhì ; 禍huò害hài至zhì而ér疾jí嬰yīng內(nèi)nèi ; 疾jí嬰yīng內(nèi)nèi , 則zé痛tòng , 禍huò薄báo外wài ; 則zé苦kǔ 。 苦kǔ痛tòng雜zá于yú腸cháng胃wèi之zhī間jiān ; 苦kǔ痛tòng雜zá于yú腸cháng胃wèi之zhī間jiān , 則zé傷shāng人rén也yě慘cǎn 。 慘cǎn則zé退tuì而ér自zì咎jiù , 退tuì而ér自zì咎jiù也yě生shēng于yú欲yù利lì 。 故gù曰yuē :" 咎jiù莫mò慘cǎn于yú欲yù利lì 。"

 道dào者zhě , 萬(wàn)wàn物wù之zhī所suǒ然rán也yě , 萬(wàn)wàn理lǐ之zhī所suǒ稽jī也yě 。 理lǐ者zhě , 成chéng物wù之zhī文wén也yě ; 道dào者zhě , 萬(wàn)wàn物wù之zhī所suǒ以yǐ成chéng也yě 。 故gù曰yuē :" 道dào , 理lǐ之zhī者zhě也yě 。" 物wù有yǒu理lǐ , 不bù可kě以yǐ相xiāng薄báo ; 物wù有yǒu理lǐ不bù可kě以yǐ相xiāng薄báo , 故gù理lǐ之zhī為wéi物wù之zhī制zhì 。 萬(wàn)wàn物wù各gè異yì理lǐ , 萬(wàn)wàn物wù各gè異yì理lǐ而ér道dào盡jìn 。 稽jī萬(wàn)wàn物wù之zhī理lǐ , 故gù不bù得de不bù化huà ; 不bù得de不bù化huà , 故gù無(wú)wú常cháng操cāo 。 無(wú)wú常cháng操cāo , 是shì以yǐ死sǐ生shēng氣qì稟bǐng焉yān , 萬(wàn)wàn智zhì斟zhēn酌zhuó焉yān , 萬(wàn)wàn事shì廢fèi興xīng焉yān 。 天tiān得dé之zhī以yǐ高gāo , 地dì得dé之zhī以yǐ藏cáng , 維wéi斗dòu得dé之zhī以yǐ成chéng其qí威wēi , 日rì月yuè得dé之zhī以yǐ恆héng其qí光guāng , 五wǔ常cháng得dé之zhī以yǐ常cháng其qí位wèi , 列l(wèi)iè星xīng得dé之zhī以yǐ端duān其qí行xíng , 四sì時(shí)shí得dé之zhī以yǐ御yù其qí變biàn氣qì , 軒xuān轅yuán得dé之zhī以yǐ擅shàn四sì方fāng , 赤chì松sōng得dé之zhī與yǔ天tiān地dì統(tǒng)tǒng , 圣shèng人rén得dé之zhī以yǐ成chéng文wén章zhāng 。 道dào , 與yǔ堯yáo 、 舜shùn俱jù智zhì , 與yǔ接jiē輿yú俱jù狂kuáng , 與yǔ桀jié 、 紂zhòu俱jù滅miè , 與yǔ湯tāng 、 武wǔ俱jù昌chāng 。 以yǐ為wéi近jìn乎hū , 游yóu于yú四sì極jí ; 以yǐ為wéi遠(yuǎn)yuǎn乎hū , 常cháng在zài吾wú側(cè)cè ; 以yǐ為wéi暗àn乎hū , 其qí光guāng昭zhāo昭zhāo ; 以yǐ為wéi明míng乎hū , 其qí物wù冥míng冥míng ; 而ér功gōng成chéng天tiān地dì , 和hé化huà雷léi霆tíng , 宇yǔ內(nèi)nèi之zhī物wù , 恃shì之zhī以yǐ成chéng。 凡fán道dào之zhī情qíng , 不bù制zhì不bù形xíng , 柔róu弱ruò隨suí時(shí)shí , 與yǔ理lǐ相xiāng應(yīng)yìng 。 萬(wàn)wàn物wù得dé之zhī以yǐ死sǐ , 得dé之zhī以yǐ生shēng ; 萬(wàn)wàn事shì得dé之zhī以yǐ敗bài , 得dé之zhī以yǐ成chéng 。 道dào譬pì諸zhū若ruò水shuǐ , 溺nì者zhě多duō飲yǐn之zhī即jí死sǐ , 渴kě者zhě適shì飲yǐn之zhī即jí生shēng ; 譬pì之zhī若ruò劍jiàn戟jǐ , 愚yú人rén以yǐ行xíng忿fèn則zé禍huò生shēng , 圣shèng人rén以yǐ誅zhū暴bào則zé福fú成chéng 。 故gù得dé之zhī以yǐ死sǐ , 得dé之zhī以yǐ生shēng , 得dé之zhī以yǐ敗bài , 得dé之zhī以yǐ成chéng 。

 人rén希xī見(jiàn)jiàn生shēng象xiàng也yě , 而ér得dé死sǐ象xiàng之zhī骨gǔ , 案àn其qí圖tú以yǐ想xiǎng其qí生shēng也yě , 故gù諸zhū人rén之zhī所suǒ以yǐ意yì想xiǎng者zhě皆jiē謂wèi之zhī " 象xiàng " 也yě 。 今jīn道dào雖suī不bù可kě得dé聞wén見(jiàn)jiàn , 圣shèng人rén執(zhí)zhí其qí見(jiàn)jiàn功gōng以yǐ處chù見(jiàn)jiàn其qí形xíng, 故gù曰yuē :" 無(wú)wú狀zhuàng之zhī狀zhuàng , 無(wú)wú物wù之zhī象xiàng "。

 凡fán理lǐ者zhě , 方fāng圓yuán 、 短duǎn長(zhǎng)cháng 、 粗cū靡mí 、 堅(jiān)jiān脆cuì之zhī分fēn也yě , 故gù理lǐ定dìng而ér后hòu可kě得dé道dào也yě 。 故gù定dìng理lǐ有yǒu存cún亡wáng , 有yǒu死sǐ生shēng , 有yǒu盛shèng衰shuāi 。 夫fū物wù之zhī一yī存cún一yī亡wáng , 乍zhà死sǐ乍zhà死sǐ , 初chū盛shèng而ér后hòu衰shuāi者zhě , 不bù可kě謂wèi常cháng 。 唯wéi夫fū與yǔ天tiān地dì之zhī剖pōu判pàn也yě俱jù生shēng , 至zhì天tiān地dì之zhī消xiāo散sàn也yě不bù死sǐ不bù衰shuāi者zhě謂wèi " 常cháng "。 而ér常cháng者zhě , 無(wú)wú攸yōu易yì , 無(wú)wú定dìng理lǐ 。 無(wú)wú定dìng理lǐ , 非fēi在zài于yú常cháng所suǒ , 是shì以yǐ不bù可kě道dào也yě 。 圣shèng人rén觀(guān)guān其qí玄xuán虛xū , 用yòng其qí周zhōu行xíng , 強(qiáng)qiáng字zì之zhī曰yuē " 道dào ", 然rán而ér可kě論lùn 。 故gù曰yuē :" 道dào之zhī可kě道dào , 非fēi常cháng道dào也yě "。

 人rén始shǐ于yú生shēng而ér卒zú于yú死sǐ 。 始shǐ之zhī謂wèi出chū , 卒zú之zhī謂wèi入rù 。 故gù曰yuē :" 出chū生shēng入rù死sǐ "。 人rén之zhī身shēn三sān百bǎi六liù十shí節(jié)jié , 四sì肢zhī 、 九jiǔ竅qiào其qí大dà具jù也yě 。 四sì肢zhī九jiǔ竅qiào十shí有yǒu三sān者zhě , 十shí有yǒu三sān者zhě之zhī動(dòng)dòng靜jìng盡jìn屬shǔ于yú生shēng焉yān 。 屬shǔ之zhī謂wèi徒tú也yě , 故gù曰yuē : 生shēng之zhī徒tú也yě十shí有yǒu三sān者zhě 。 至zhì死sǐ也yě , 十shí有yǒu三sān具jù者zhě皆jiē還hái而ér屬shǔ之zhī于yú死sǐ , 死sǐ之zhī徒tú亦yì有yǒu十shí三sān 。" 故gù曰yuē :" 生shēng之zhī徒tú十shí有yǒu三sān , 死sǐ之zhī徒tú十shí有yǒu三sān 。" 凡fán民mín之zhī生shēng生shēng而ér和hé固gù動(dòng)dòng , 動(dòng)dòng盡jìn則zé損sǔn也yě ; 而ér動(dòng)dòng不bù止zhǐ , 是shì損sǔn而ér不bù止zhǐ也yě 。 損sǔn而ér不bù止zhǐ則zé生shēng盡jìn , 生shēng盡jìn之zhī謂wèi死sǐ , 則zé十shí有yǒu三sān具jù者zhě皆jiē為wéi死sǐ死sǐ地de也yě 。 故gù曰yuē :" 民mín之zhī生shēng , 生shēng而ér動(dòng)dòng , 動(dòng)dòng皆jiē之zhī死sǐ地dì , 亦yì十shí有yǒu三sān 。"

 是shì以yǐ圣shèng人rén愛(ài)ài精jīng神shén而ér貴guì處chù靜jìng 。 不bù愛(ài)ài精jīng神shén不bù貴guì處chù靜jìng , 此cǐ甚shèn大dà于yú兕sì虎hǔ之zhī害hài 。 夫fū兕sì虎hǔ有yǒu域yù , 動(dòng)dòng靜jìng有yǒu時(shí)shí 。 避bì其qí域yù , 省shěng其qí時(shí)shí , 則zé免miǎn其qí兕sì虎hǔ之zhī害hài矣yǐ 。 民mín獨(dú)dú知zhī兕sì虎hǔ之zhī有yǒu爪zhǎo角jiǎo也yě , 而ér莫mò知zhī萬(wàn)wàn物wù之zhī盡jìn有yǒu爪zhǎo角jiǎo也yě , 不bù免miǎn于yú萬(wàn)wàn物wù之zhī害hài 。 何hé以yǐ論lùn之zhī ? 時(shí)shí雨yǔ降jiàng集jí , 曠kuàng野yě閑xián靜jìng , 而ér以yǐ昏hūn晨chén犯fàn山shān川chuān , 則zé風(fēng)fēng露lù之zhī爪zhǎo角jiǎo害hài之zhī 。 事shì上shàng不bù忠zhōng , 輕qīng犯fàn禁jìn令lìng , 則zé刑xíng法fǎ之zhī爪zhǎo角jiǎo害hài之zhī 。 處chù鄉(xiāng)xiāng不bù節(jié)jié , 憎zēng愛(ài)ài無(wú)wú度dù , 則zé爭(zhēng)zhēng斗dòu之zhī爪zhǎo角jiǎo害hài之zhī 。 嗜shì欲yù無(wú)wú限xiàn , 動(dòng)dòng靜jìng不bù節(jié)jié , 則zé痤cuó疽jū之zhī爪zhǎo角jiǎo害hài之zhī 。 好hǎo用yòng其qí私sī智zhì而ér棄qì道dào理lǐ , 則zé綱gāng羅luó之zhī爪zhǎo角jiǎo害hài之zhī 。 兕sì虎hǔ有yǒu域yù , 而ér萬(wàn)wàn害hài有yǒu原yuán , 避bì其qí域yù , 塞sāi其qí原yuán , 則zé免miǎn于yú諸zhū害hài矣yǐ 。 凡fán兵bīng革gé者zhě , 所suǒ以yǐ備bèi害hài也yě 。 重chóng生shēng者zhě , 雖suī入rù軍jūn無(wú)wú忿fèn爭(zhēng)zhēng之zhī心xīn ; 無(wú)wú忿fèn爭(zhēng)zhēng之zhī心xīn , 則zé無(wú)wú所suǒ用yòng救jiù害hài之zhī備bèi 。 此cǐ非fēi獨(dú)dú謂wèi野yě處chǔ之zhī軍jūn也yě 。 圣shèng人rén之zhī游yóu世shì也yě , 無(wú)wú害hài人rén之zhī心xīn , 無(wú)wú害hài人rén之zhī心xīn , 則zé必bì無(wú)wú人rén害hài , 無(wú)wú人rén害hài , 則zé不bù備bèi人rén 。 故gù曰yuē:" 陸lù行xíng不bù遇yù兕sì虎hǔ 。" 入rù山shān不bù特tè備bèi以yǐ救jiù害hài , 故gù曰yuē :" 入rù軍jūn不bù備bèi甲jiǎ兵bīng 。" 遠(yuǎn)yuǎn諸zhū害hài , 故gù曰yuē " 兕sì無(wú)wú所suǒ投tóu其qí角jiǎo , 虎hǔ匏páo  砥dǐ渥wò Γ 匏páo  萜tiē淙cóng小xiǎo ?quot; 不bù設(shè)shè備bèi而ér必bì無(wú)wú害hài , 天tiān地dì之zhī道dào理lǐ也yě 。 體tǐ天tiān地dì之zhī道dào , 故gù曰yuē :" 無(wú)wú死sǐ地dì焉yān 。" 動(dòng)dòng無(wú)wú死sǐ地dì , 而ér謂wèi之zhī " 善shàn攝shè生shēng " 矣yǐ 。

 愛(ài)ài子zi者zhě慈cí于yú子zi , 重chóng生shēng者zhě慈cí于yú身shēn , 貴guì功gōng者zhě慈cí于yú事shì 。 慈cí母mǔ之zhī于yú弱ruò子zǐ也yě , 務(wù)wù致zhì其qí福fú ; 務(wù)wù致zhì其qí福fú , 則zé事shì除chú其qí禍huò ; 事shì除chú其qí禍huò , 則zé思sī慮lǜ熟shú ; 思sī慮lǜ熟shú , 則zé得dé事shì理lǐ ; 得dé事shì理lǐ, 則zé必bì成chéng功gōng ; 必bì成chéng ; 工gōng , 則zé其qí行xíng之zhī也yě不bù疑yí ; 不bù疑yí之zhī謂wèi勇yǒng 。 圣shèng人rén之zhī于yú萬(wàn)wàn事shì也yě , 盡jìn如rú慈cí母mǔ之zhī為wéi弱ruò子zǐ慮lǜ也yě , 故gù見(jiàn)jiàn必bì行xíng之zhī道dào 。 見(jiàn)jiàn必bì行xíng之zhī道dào則zé其qí從cóng事shì亦yì不bù疑yí ; 不bù疑yí之zhī謂wèi勇yǒng 。 不bù疑yí生shēng于yú慈cí , 故gù曰yuē :" 慈cí , 故gù能néng勇yǒng 。"

 周zhōu公gōng曰yuē :" 冬dōng日rì之zhī閉bì凍dòng也yě不bù固gù , 則zé春chūn夏xià之zhī長(zhǎng)zhǎng草cǎo木mù也yě不bù茂mào 。" 天tiān地dì不bù能néng常cháng侈chǐ常cháng費(fèi)fèi , 而ér況kuàng于yú人rén乎hū ? 故gù萬(wàn)wàn物wù必bì有yǒu盛shèng衰shuāi , 萬(wàn)wàn事shì必bì有yǒu弛chí張zhāng , 國(guó)guó家jiā必bì有yǒu文wén武wǔ , 官guān治zhì必bì有yǒu賞shǎng罰fá 。 是shì以yǐ智zhì士shì儉jiǎn用yòng其qí財(cái)cái則zé家jiā富fù , 圣shèng人rén愛(ài)ài寶bǎo其qí神shén則zé精jīng盛shèng , 人rén君jūn重zhòng戰(zhàn)zhàn其qí卒zú則zé民mín眾zhòng , 民mín眾zhòng則zé國(guó)guó廣guǎng 。 是shì以yǐ舉jǔ之zhī曰yuē :" 儉jiǎn , 故gù能néng廣guǎng 。"

 凡fán物wù之zhī有yǒu形xíng者zhě易yì裁cái也yě , 易yì割gē也yě 。 何hé以yǐ論lùn之zhī ? 有yǒu形xíng , 則zé有yǒu短duǎn長(zhǎng)cháng ; 有yǒu短duǎn長(zhǎng)cháng , 則zé有yǒu小xiǎo大dà ; 有yǒu小xiǎo大dà , 則zé有yǒu方fāng圓yuán ; 有yǒu方fāng圓yuán , 則zé有yǒu堅(jiān)jiān脆cuì ; 有yǒu堅(jiān)jiān脆cuì , 則zé有yǒu輕qīng重zhòng ; 有yǒu輕qīng重zhòng , 則zé有yǒu白bái黑hēi 。 短duǎn長(zhǎng)cháng 、 大dà小xiǎo 、 方fāng圓yuán 、 堅(jiān)jiān脆cuì 、 輕qīng重zhòng 、 白bái黑hēi之zhī謂wèi理lǐ 。 理lǐ定dìng而ér物wù易yì割gē也yě 。 故gù議yì于yú大dà庭tíng而ér后hòu言yán則zé立lì , 權(quán)quán議yì之zhī士shì知zhī之zhī矣yǐ 。 故gù欲yù成chéng方fāng圓yuán而ér隨suí其qí規(guī)guī矩jǔ , 則zé萬(wàn)wàn事shì之zhī功gōng形xíng矣yǐ 。 而ér萬(wàn)wàn物wù莫mò不bù有yǒu規(guī)guī矩jǔ , 議yì言yán之zhī士shì , 計(jì)jì會(huì)huì規(guī)guī矩jǔ也yě 。 圣shèng人rén盡jìn隨suí于yú萬(wàn)wàn物wù之zhī規(guī)guī矩jǔ , 故gù曰yuē :" 不bù敢gǎn為wéi天tiān下xià先xiān 。" 不bù敢gǎn為wéi天tiān下xià先xiān , 則zé事shì無(wú)wú不bù事shì , 功gōng無(wú)wú不bù功gōng , 而ér議yì必bì蓋gài世shì , 欲yù無(wú)wú處chù大dà官guān , 其qí可kě得de乎hū ? 處chù大dà官guān之zhī謂wèi為wéi成chéng事shì長(zhǎng)cháng 。 是shì以yǐ故gù曰yuē :" 不bù敢gǎn為wéi天tiān下xià先xiān , 故gù能néng為wéi成chéng事shì長(zhǎng)cháng 。"

 慈cí于yú子zǐ者zhě不bù敢gǎn絕jué衣yī食shí , 慈cí于yú身shēn者zhě不bù敢gǎn離lí法fǎ度dù , 慈cí于yú方fāng圓yuán者zhě不bù敢gǎn舍shè規(guī)guī矩jǔ 。 故gù臨lín兵bīng而ér慈cí于yú士shì吏lì則zé戰(zhàn)zhàn勝shèng敵dí , 慈cí于yú器qì械xiè則zé城chéng堅(jiān)jiān固gù 。 故gù曰yuē :" 慈cí , 于yú戰(zhàn)zhàn則zé勝shèng , 以yǐ守shǒu則zé固gù 。" 夫fū能néng自zì全quán也yě而ér盡jìn隨suí于yú萬(wàn)wàn物wù之zhī理lǐ者zhě , 必bì且qiě有yǒu天tiān生shēng 。 天tiān生shēng也yě者zhě , 生shēng心xīn也yě , 故gù天tiān下xià之zhī道dào盡jìn之zhī生shēng也yě 。 若ruò以yǐ慈cí衛(wèi)wèi之zhī也yě , 事shì必bì萬(wàn)wàn全quán , 而ér舉jǔ無(wú)wú不bù當(dāng)dàng , 則zé謂wèi之zhī寶bǎo矣yǐ 。 故gù曰yuē :" 吾wú有yǒu三sān寶bǎo , 持chí而ér寶bǎo之zhī 。"

 書(shū)shū之zhī所suǒ謂wèi " 大dà道dào " 也yě者zhě , 端duān道dào也yě 。 所suǒ謂wèi " 貌mào施shī " 也yě者zhě , 邪xié道dào也yě 。 所suǒ謂wèi " 徑j(luò)ìng大dà " 也yě者zhě , 佳jiā麗lì也yě 。 佳jiā麗lì也yě者zhě , 邪xié道dào之zhī分fēn也yě 。" 朝cháo甚shèn除chú " 也yě者zhě , 獄yù訟sòng繁fán也yě 。 獄yù訟sòng繁fán , 則zé田tián荒huāng ; 田tián荒huāng , 則zé府fǔ倉(cāng)cāng虛xū ; 府fǔ倉(cāng)cāng虛xū , 則zé國(guó)guó貧pín ; 國(guó)guó貧pín , 而ér民mín俗sú淫yín侈chǐ ; 民mín俗sú淫yín侈chǐ , 則zé衣yī食shí之zhī業(yè)yè絕jué ; 衣yī食shí之zhī業(yè)yè絕jué , 則zé民mín不bù得de無(wú)wú飾shì巧qiǎo詐zhà ; 飾shì巧qiǎo詐zhà , 則zé知zhī采cǎi文wén ; 知zhī采cǎi文wén之zhī謂wèi " 服fú文wén采cǎi "。 獄yù訟sòng繁fán倉(cāng)cāng廩lǐn虛xū , 而ér有yǒu以yǐ淫yín侈chǐ為wéi俗sú , 則zé國(guó)guó之zhī傷shāng也yě , 若ruò以yǐ利lì劍jiàn刺cì之zhī 。 故gù曰yuē :" 帶dài利lì劍jiàn 。" 諸zhū夫fū飾shì智zhì故gù以yǐ至zhì于yú傷shāng國(guó)guó者zhě , 其qí私sī家jiā必bì富fù; 私sī家jiā必bì富fù , 故gù曰yuē :" 資zī貨huò有yǒu馀yú 。" 國(guó)guó有yǒu若ruò是shì者zhě , 則zé愚yú民mín不bù得de無(wú)wú術(shù)shù而ér效xiào之zhī ; 效xiào之zhī , 則zé小xiǎo盜dào生shēng 。 由yóu是shì觀(guān)guān之zhī , 大dà奸jiān作zuò則zé小xiǎo盜dào隨suí , 大dà奸jiān唱chàng則zé小xiǎo盜dào和hé 。 竽yú也yě者zhě , 五wǔ聲shēng之zhī長(zhǎng)zhǎng者zhě也yě , 故gù竽yú先xiān則zé鐘zhōng瑟sè皆jiē隨suí , 竽yú唱chàng則zé諸zhū樂(lè)lè皆jiē和hé 。 今jīn大dà奸jiān作zuò則zé俗sú之zhī民mín唱chàng , 俗sú之zhī民mín唱chàng則zé小xiǎo盜dào必bì和hé 。 故gù " 服fú文wén采cǎi , 帶dài利lì劍jiàn , 厭yàn飲yǐn食shí , 而ér貨huò資zī有yǒu馀yú者zhě , 是shì之zhī謂wèi盜dào竽yú矣yǐ 。"

 人rén無(wú)wú愚yú智zhì , 莫mò不bù有yǒu趨qū舍shè 。 恬tián淡dàn平píng安ān , 莫mò不bù知zhī禍huò福fú之zhī所suǒ由yóu來(lái)lái 。 得dé于yú好hǎo惡è , 怵chù于yú淫yín物wù , 而ér后hòu變biàn亂luàn 。 所suǒ以yǐ然rán者zhě , 引yǐn于yú外wài物wù , 亂luàn于yú玩wán好hǎo也yě 。 恬tián淡dàn有yǒu趨qū舍shè之zhī義yì , 平píng安ān知zhī禍huò福fú之zhī計(jì)jì 。 而ér今jīn也yě玩wán好hǎo變biàn之zhī , 外wài物wù引yǐn之zhī ; 引yǐn之zhī而ér往wǎng , 故gù曰yuē " 拔bá "。 至zhì圣shèng人rén不bù然rán : 一yī建jiàn其qí趨qū舍shè , 雖suī見(jiàn)jiàn所suǒ好hǎo之zhī物wù , 能néng引yǐn , 不bù能néng引yǐn之zhī謂wèi " 不bù拔bá "; 一yī于yú其qí情qíng , 雖suī有yǒu可kě欲yù之zhī類(lèi)lèi , 神shén不bù為wèi動(dòng)dòng , 神shén不bù為wèi動(dòng)dòng之zhī謂wèi " 不bù脫tuō "。 為wéi人rén子zǐ孫sūn者zhě , 體tǐ此cǐ道dào以yǐ守shǒu宗zōng廟miào , 宗zōng廟miào不bù滅miè之zhī謂wèi " 祭jì祀sì不bù絕jué "。 身shēn以yǐ積jī精jīng為wéi德dé , 家jiā以yǐ資zī財(cái)cái為wéi德dé , 鄉(xiāng)xiāng國(guó)guó天tiān下xià皆jiē以yǐ民mín為wéi德dé 。 今jīn治zhì身shēn而ér外wài物wù不bù能néng亂luàn其qí精jīng神shén , 故gù曰yuē :" 修xiū之zhī身shēn , 其qí德dé乃nǎi真zhēn 。" 真zhēn者zhě , 慎shèn之zhī固gù也yě 。 治zhì家jiā者zhě , 無(wú)wú用yòng之zhī物wù不bù能néng動(dòng)dòng其qí計(jì)jì , 則zé資zī有yǒu馀yú , 故gù曰yuē :" 修xiū之zhī家jiā , 其qí德dé有yǒu馀yú 。" 治zhì鄉(xiāng)xiāng者zhě行xíng此cǐ節(jié)jié , 則zé家jiā之zhī有yǒu馀yú者zhě益yì眾zhòng , 故gù曰yuē :" 修xiū之zhī鄉(xiāng)xiāng , 其qí德dé乃nǎi長(zhǎng)cháng 。" 治zhì邦bāng者zhě行xíng此cǐ節(jié)jié , 則zé鄉(xiāng)xiāng之zhī有yǒu德dé者zhě益yì眾zhòng , 故gù曰yuē :" 修xiū之zhī邦bāng , 其qí德dé乃nǎi豐fēng 。" 蒞lì天tiān下xià者zhě行xíng此cǐ節(jié)jié , 則zé民mín之zhī生shēng莫mò不bù受shòu其qí澤zé , 故gù曰yuē :" 修xiū之zhī天tiān下xià , 其qí德dé乃nǎi普pǔ 。" 修xiū身shēn者zhě以yǐ此cǐ別bié君jūn子zǐ小xiǎo人rén , 治zhì鄉(xiāng)xiāng治zhì邦bāng蒞lì天tiān下xià者zhě名míng以yǐ此cǐ科kē適shì觀(guān)guān息xī耗hào , 則zé萬(wàn)wàn不bù失shī一yī 。 故gù曰yuē :" 以yǐ身shēn觀(guān)guān身shēn , 以yǐ家jiā觀(guān)guān家jiā , 以yǐ鄉(xiāng)xiāng觀(guān)guān鄉(xiāng)xiāng , 以yǐ邦bāng觀(guān)guān邦bāng , 以yǐ天tiān下xià觀(guān)guān天tiān下xià 。 吾wú奚xī以yǐ知zhī天tiān下xià之zhī然rán也yě ? 以yǐ此cǐ 。"

韓非子解老拼音版

《 jiě lǎo 》

dé zhě , nèi yě 。 dé zhě , wài yě 。" shàng dé bù dé ", yán qí shén bù yín yú wài yě 。 shén bù yín yú wài , zé shēn quán 。 shēn quán zhī wèi dé 。 dé zhě , dé shēn yě 。 fán dé zhě , yǐ wú wéi jí , yǐ wú yù chéng , yǐ bù sī ān , yǐ bù yòng gù 。 wéi zhī yù zhī , zé dé wú shè ; dé wú shè , zé bù quán 。 yòng zhī sī zhī , zé bù gù ; bù gù , zé wú gōng ; wú gōng , zé shēng yú dé 。 dé zé wú dé , bù dé zé yǒu dé 。 gù yuē :" shàng dé bù dé , shì yǐ yǒu dé 。"

suǒ yǐ guì wú wéi wú sī wéi xū zhě , wèi qí yì wú suǒ zhì yě 。 fū wú shù zhě , gù yǐ wú wéi wú sī wéi xū yě 。 fū gù yǐ wú wéi wú sī wéi xū zhě , qí yì cháng bù wàng xū , shì zhì yú wéi xū yě 。 xū zhě , wèi qí yì wú suǒ zhì yě 。 jīn zhì yú wéi xū , shì bù xū yě 。 xū zhě zhī wú wéi yě , bù yǐ wú wéi wéi yǒu cháng 。 bù yǐ wú wéi wéi yǒu cháng , zé xū ; xū , zé dé shèng ; dé shèng zhī wéi shàng dé 。 gù yuē :" shàng dé wú wéi ér wú bù wéi yě 。" rén zhě , wèi qí zhōng xīn xīn rán ài rén yě ; qí xǐ rén zhī yǒu fú , ér è rén zhī yǒu huò yě ; shēng xīn zhī suǒ bù néng yǐ yě , fēi qiú qí bào yě 。 gù yuē :" shàng rén wèi zhī ér wú yǐ wéi yě 。"

yì zhě , jūn chén shàng xià zhī shì , fù zǐ guì jiàn zhī chā yě , zhī jiāo péng yǒu zhī jiē yě , qīn shū nèi wài zhī fēn yě 。 chén shì jūn yí , xià huái shàng yí , zǐ shì fù yí , jiàn jìng guì yí , zhī jiāo péng yǒu zhī xiāng zhù yě yí , qīn zhě nèi ér shū zhě wài yí 。 yì zhě , wèi qí yí yě , yí ér wéi zhī 。 gù yuē :" shàng yì wèi zhī ér yǒu yǐ wéi yě 。"

lǐ zhě , suǒ yǐ mào qíng yě , qún yì zhī wén zhāng yě , jūn chén fù zǐ zhī jiāo yě , guì jiàn xián bù xiào zhī suǒ yǐ bié yě 。 zhōng xīn huái ér bù yù , gù jí qū bēi bài ér míng zhī ; shí xīn ài ér bù zhī , gù hǎo yán fán cí yǐ xìn zhī 。 lǐ zhě , wài shì zhī suǒ yǐ yù nèi yě 。 gù yuē : lǐ yǐ mào qíng yě 。 fán rén zhī wéi wài wù dòng yě , bù zhī qí wéi shēn zhī lǐ yě 。 zhòng rén zhī wéi lǐ yě , yǐ zūn tā rén yě , gù shí quàn shí shuāi 。 jūn zǐ zhī wéi lǐ , yǐ wéi qí shēn ; yǐ wéi qí shēn , gù shén zhī wéi shàng lǐ ; shàng lǐ shén ér zhòng rén èr , gù bù néng xiāng yìng ; bù néng xiāng yìng , gù yuē :" shàng lǐ wèi zhī ér mò zhī yīng 。" zhòng rén suī èr , shèng rén zhī fù gōng jìng jìn shǒu zú zhī lǐ yě bù shuāi 。 gù yuē :" rǎng bì ér réng zhī 。"

dào yǒu jī ér jī yǒu gōng ; dé zhě , dào zhī gōng 。 gōng yǒu shí ér shí yǒu guāng ; rén zhě , dé zhī guāng 。 guāng yǒu zé ér zé yǒu shì ; yì zhě , rén zhī shì yě 。 shì yǒu lǐ ér lǐ yǒu wén ; lǐ zhě , yì zhī wén yě 。 gù yuē :" shī dào ér hòu shī dé , shī dé ér hòu shī rén , shī rén ér hòu shī yì , shī yì ér hòu shī lǐ 。"

lǐ wéi qíng mào zhě yě , wén wéi zhì shì zhě yě 。 fū jūn zǐ qǔ qíng ér qù mào , hǎo zhì ér è shì 。 fū shì mào ér lùn qíng zhě , qí qíng è yě ; xū shì ér lùn zhì zhě , qí zhì shuāi yě 。 hé yǐ lùn zhī ? hé shì zhī bì , bù shì yǐ wǔ cǎi ; suí hóu zhī zhū , bù shì yǐ yín huáng 。 qí zhì zhì měi , wù bù zú yǐ shì zhī 。 fū wù zhī dài shì ér hòu xíng zhě , qí zhì bù měi yě 。 shì yǐ fù zǐ zhī jiān , qí lǐ piáo ér bù míng , gù yuē :" lǐ báo yě 。" fán wù bù bìng shèng , yīn yáng shì yě ; lǐ xiāng duó yǔ , wēi dé shì yě ; shí hòu zhě mào báo , fù zǐ zhī lǐ shì yě 。 yóu shì guān zhī , lǐ fán zhě , shí xīn shuāi yě 。 rán zé wéi lǐ zhě , shì tōng rén zhī pǔ xīn zhě yě 。 zhòng rén zhī wéi lǐ yě , rén yīng zé qīng huān , bù yīng zé zé yuàn 。 jīn wèi lǐ zhě shì tōng rén zhī pǔ xīn ér zī zhī yǐ xiāng zé zhī fēn , néng wú zhēng hū ? yǒu zhēng zé luàn , gù yuē :" fū lǐ zhě , zhōng xìn zhī báo yě , ér luàn zhī shǒu hū 。"

xiān wù xíng xiān lǐ dòng zhī wèi qián shí 。 qián shí zhě , wú yuán ér wàng yì dù yě 。 hé yǐ lùn zhī ? zhān hé zuò , dì zǐ shì , niú míng yú mén wài 。 dì zǐ yuē :" shì hēi niú yě zài ér bái qí tí 。" zhān hé yuē :" rán , shì hēi niú yě , ér bái zài qí jiǎo 。" shǐ rén shì zhī , guǒ hēi niú ér yǐ bù guǒ qí jiǎo 。 yǐ zhān zi zhī shù , yīng zhòng rén zhī xīn , huá yān dài yǐ ! gù yuē :" dào zhī huá yě 。" cháng shì shì zhān zi zhī chá , ér shǐ wǔ chǐ zhī yú tóng zǐ shì zhī , yì zhī qí hēi niú ér yǐ bù guǒ qí jiǎo yě 。 gù yǐ zhān zi zhī chá , kǔ xīn shāng shén , ér hòu yǔ wǔ chǐ zhī yú tóng zǐ tóng gōng , shì yǐ yuē :" yú zhī shǒu yě 。" gù yuē :" qián shí zhě , dào zhī huá yě , ér yú zhī shǒu yě 。"

suǒ wèi " dà zhàng fū " zhě , wèi qí zhì zhī dà yě 。 suǒ wèi " chù qí hòu ér bù chù qí báo " zhě , háng qíng shí ér qù lǐ mào yě 。 suǒ wèi " chù qí shí bù chù qí huá " zhě , bì yuán lǐ , bù jìng jué yě 。 suǒ wèi " qù bǐ qǔ cǐ " zhě , qù mào 、 jìng jué ér qǔ yuán lǐ 、 hǎo qíng shí yě 。 gù yuē :" qù bǐ qǔ cǐ 。"

rén yǒu huò , zé xīn wèi kǒng ; xīn wèi kǒng , zé xíng duān zhí ; xíng duān zhí , zé sī lǜ shú ; sī lǜ shú , zé dé shì lǐ 。 xíng duān zhí , zé wú huò hài ; wú huò hài , zé jìn tiān nián 。 dé shì lǐ , zé bì chéng gōng 。 jìn tiān nián , zé quán ér shòu 。 bì chéng gōng , zé fù yǔ guì 。 quán shòu fù guì zhī wèi fú 。 ér fú běn yú yǒu huò 。 gù yuē :" huò xī fú zhī suǒ yǐ 。" yǐ chéng qí gōng yě 。

rén yǒu fú , zé fù guì zhì ; fù guì zhì , zé yī shí měi ; yī shí měi , zé jiāo xīn shēng ; jiāo xīn shēng , zé xíng xié pì ér dòng qì lǐ 。 xíng xié pì , zé shēn yāo sǐ ; dòng qì lǐ , zé wú chéng gōng 。 fū nèi yǒu sǐ yāo zhī nán ér wài wú chéng gōng zhī míng zhě , dà huò yě 。 ér huò běn shēng yú yǒu fú 。 gù yuē :" fú xī huò zhī suǒ fú 。"

fū yuán dào lǐ yǐ cóng shì zhě , wú bù néng chéng 。 wú bù néng chéng zhě , dà néng chéng tiān zǐ zhī shì zūn , ér xiǎo yì dé qīng xiāng jiāng jūn zhī shǎng lù 。 fū qì dào lǐ ér wàng jǔ dòng zhě , suī shàng yǒu tiān zǐ zhū hóu zhī shì zūn , ér xià yǒu yī dùn 、 táo zhū 、 bǔ zhù zhī fù , yóu shī qí mín rén ér wáng qí cái zī yě 。 zhòng rén zhī qīng qì dào lǐ ér yì wàng jǔ dòng zhě , bù zhī qí huò fú zhī shēn dà ér dào kuò yuǎn ruò shì yě , gù yù rén yuē :" shú zhī qí jí 。"

rén mò bù yù fù guì quán shòu , ér wèi yǒu néng miǎn yú pín jiàn sǐ yāo zhī huò yě 。 xīn yù fù guì quán shòu , ér jīn pín jiàn sǐ yāo , shì bù néng zhì yú qí suǒ yù zhì yě 。 fán shī qí suǒ yù zhī lù ér wàng xíng zhě zhī wèi mí , mí zé bù néng zhì yú qí suǒ yù zhì yǐ 。 jīn zhòng rén zhī bù néng zhì yú qí suǒ yù zhì , gù yuē :" mí 。" zhòng rén zhī suǒ bù néng zhì yú qí suǒ yù zhì yě , zì tiān dì zhī pōu pàn yǐ zhì yú jīn 。 gù yuē :" rén zhī mí yě , qí rì gù yǐ jiǔ yǐ 。"

suǒ wèi fāng zhě , nèi wài xiāng yìng yě , yán xíng xiāng chèn yě 。 suǒ wèi lián zhě , bì shēng sǐ zhī mìng yě , qīng tián zī cái yě 。 suǒ wèi zhí zhě , yì bì gōng zhèng , gōng xīn bù piān dǎng yě 。 suǒ wèi guāng zhě , guān jué zūn guì , yī qiú zhuàng lì yě 。 jīn yǒu dào zhī shì , suī zhōng wài xìn shùn , bù yǐ fěi bàng qióng duò ; suī sǐ jié qīng cái , bù yǐ wǔ bà xiū tān ; suī yì duān bù dǎng , bù yǐ qù xié zuì sī ; suī shì zūn yī měi , bù yǐ kuā jiàn qī pín 。 qí gù hé yě ? shǐ shī lù zhě ér kěn tīng xí wèn zhī , jí bù chéng mí yě 。 jīn zhòng rén zhī suǒ yǐ yù chéng gōng ér fǎn wéi bài zhě , shēng yú bù zhī dào lǐ , ér bù kěn wèn zhī ér tīng néng 。 zhòng rén bù kěn wèn zhī tīng néng , ér shèng rén qiáng yǐ qí huò bài shì zhī , zé yuàn 。 zhòng rén duō ér shèng rén guǎ , guǎ zhī bù shèng zhòng , shù yě 。 jīn jǔ dòng ér yǔ tiān xià zhī wéi qiú , fēi quán shēn cháng shēng zhī dào yě , shì yǐ xíng guǐ jié ér jǔ zhī yě 。 gù yuē :" fāng ér bù gē , lián ér bù guì , zhí ér bù sì , guāng ér bù yào 。"

cōng míng ruì zhì , tiān yě ; dòng jìng sī lǜ , rén yě 。 rén yě zhě , chéng yú tiān míng yǐ shì , jì yú tiān cōng yǐ tīng , tuō yú tiān zhì yǐ sī lǜ 。 gù shì qiáng , zé mù bù míng ; tīng shèn , zé ěr bù cōng ; sī lǜ guò dù , zé zhì shí luàn 。 mù bù míng , zé bù néng jué hēi bái zhī fēn ; ěr bù cōng , zé bù néng bié qīng zhuó zhī shēng ; zhì shí luàn , zé bù néng shěn dé shī zhī dì 。 mù bù néng jué hēi bái zhī sè zé wèi zhī máng ; ěr bù néng bié qīng zhuó zhī shēng zé wèi zhī lóng ; xīn bù néng shěn dé shī zhī dì zé wèi zhī kuáng 。 máng zé bù néng bì zhòu rì zhī xiǎn , lóng zé bù néng zhī léi tíng zhī hài , kuáng zé bù néng miǎn rén jiān fǎ lìng zhī huò 。 shū zhī suǒ wèi " zhì rén " zhě , shì dòng jìng zhī jié , shěng sī lǜ zhī fèi yě 。 suǒ wèi " shì tiān " zhě , bù jí cōng míng zhī lì , bù jìn zhì shí zhī rèn 。 gǒu jí jìn , zé fèi shén duō ; fèi shén duō , zé máng lóng bèi kuáng zhī huò zhì , shì yǐ sè zhī 。 sè zhī zhě , ài qí jīng shén , sè qí zhì shí yě 。 gù yuē :" zhì rén shì tiān mò rú sè 。"

zhòng rén zhī yòng shén yě zào , zào zé duō fèi , duō fèi zhī wèi chǐ 。 shèng rén zhī yòng shén yě jìng , jìng zé shǎo fèi , shǎo fèi zhī wèi sè 。 sè zhī wèi shù yě , shēng yú dào lǐ 。 fū néng sè yě , shì cóng yú dào ér fú yú lǐ zhě yě 。 zhòng rén lí yú huàn , xiàn yú huò , yóu wèi zhī tuì , ér bù fú cóng dào lǐ 。 shèng rén suī wèi jiàn huò huàn zhī xíng , xū wú fú cóng yú dào lǐ , yǐ chēng zǎo fú 。 gù yuē :" fū wèi sè , shì yǐ zǎo fú 。" zhī zhì rén zhě , qí sī lǜ jìng ; zhī shì tiān zhě , qí kǒng qiào xū 。 sī lǜ jìng , gù dé bù qù ; kǒng qiào xū , zé hé qì rì rù 。 gù yuē :" zhòng jī dé 。" fū néng lìng gù dé bù qù , xīn hé qì rì zhì zhě , zǎo fú zhě yě 。 gù yuē :" zǎo fú , shì wèi zhòng jī dé 。" jī dé ér hòu shén jìng , shén jìng ér hòu hé duō , hé duō ér hòu jì dé , jì dé ér hòu néng yù wàn wù , néng yù wàn wù zé zhàn yì shèng dí , zhàn yì shèng dí ér lùn bì gài shì , lùn bì gài shì , gù yuē " wú bù kè 。" wú bù kè běn yú zhòng jī dé , gù yuē " zhòng jī dé , zé wú bù kè 。" zhàn yì shèng dí , zé jiān yǒu tiān xià ; lùn bì gài shì , zé mín rén cóng 。 jìn jiān yǒu tiān xià ér tuì cóng mín rén , qí shù yuǎn , zé zhòng rén mò jiàn qí duān mò 。 mò jiàn qí duān mò , shì yǐ mò zhī qí jí 。 gù yuē :" wú bù kè , zé mò zhī qí jí 。"

fán yǒu guó ér hòu wáng zhī , yǒu shēn ér hòu yāng zhī , bù kě wèi néng yǒu qí guó 、 néng bǎo qí shēn 。 fū néng yǒu qí guó , bì néng ān qí shè jì ; néng bǎo qí shēn , bì néng zhōng qí tiān nián ; ér hòu kě wèi néng yǒu qí guó 、 néng bǎo qí shēn yǐ 。 fū néng yǒu qí guó 、 bǎo qí shēn zhě , bì qiě tǐ dào 。 tǐ dào , zé qí zhì shēn ; qí zhì shēn , zé qí huì yuǎn ; qí huì yuǎn , zhòng rén mò néng jiàn qí suǒ jí 。 wéi fū néng lìng rén bù jiàn qí shì jí , bù jiàn qí shì jí zhě wéi bǎo qí shēn 、 yǒu qí guó 。 gù yuē :" mò zhī qí jí 。 mò zhī qí jí , zé kě yǐ yǒu guó 。"

suǒ wèi " yǒu guó zhī mǔ ": mǔ zhě , dào yě ; dào yě zhě , shēng yú suǒ yǐ yǒu guó zhī shù ; suǒ yǐ yǒu guó zhī shù , gù wèi zhī " yǒu guó zhī mǔ 。" fū dào yǐ yǔ shì zhōu xuán zhě , qí jiàn shēng yě cháng , chí lù yě jiǔ 。 gù yuē :" yǒu guó zhī mǔ , kě yǐ cháng jiǔ 。" shù mù yǒu màn gēn , yǒu zhí gēn 。 zhí gēn zhě , shū zhī suǒ wèi " dǐ " yě 。 dǐ yě zhě , mù zhī suǒ yǐ jiàn shēng yě ; màn gēn zhě , mù zhī suǒ yǐ chí shēng yě 。 dé yě zhě , rén zhī suǒ yǐ jiàn shēng yě ; lù yě zhě , rén zhī suǒ yǐ chí shēng yě 。 jīn jiàn yú lǐ zhě , qí chí lù yě jiǔ , gù yuē :" shēn qí gēn 。" tǐ qí dào zhě , qí shēng rì cháng , gù yuē :" gù qí dǐ 。" dǐ gù , zé shēng zhǎng ; gēn shēn , zé shì jiǔ , gù yuē :" shēn qí gēn , gù qí dǐ , cháng shēng jiǔ shì zhī dào yě 。"

gōng rén shù biàn yè zé shī qí gōng , zuò zhě shù yáo xǐ zé wáng qí gōng 。 yī rén zhī zuò , rì wáng bàn rì , shí rì zé wáng wǔ rén zhī gōng yǐ ; wàn rén zhī zuò , rì wáng bàn rì , shí rì zé wáng wǔ wàn rén zhī gōng yǐ 。 rán zé shù biàn yè zhě , qí rén mí zhòng , qí kuī mí dà yǐ 。 fán fǎ lìng gèng zé lì hài yì , lì hài yì zé mín wù biàn , mín wù biàn wèi zhī biàn yè 。 gù yǐ lǐ guān zhī , shì dà zhòng ér shù yáo zhī , zé shǎo chéng gōng ; cáng dà qì ér shù xǐ zhī , zé duō bài shāng ; pēng xiǎo xiān ér shù náo zhī , zé zéi qí zǎi ; zhì dà guó ér shù biàn fǎ , zé mín kǔ zhī 。 shì yǐ yǒu dào zhī jūn guì jìng , bù zhòng biàn fǎ 。 gù yuē :" zhì dà guó zhě ruò pēng xiǎo xiān 。"

rén chù jí zé guì yī , yǒu huò zé wèi guǐ 。 shèng rén zài shàng , zé mín shǎo yù ; mín shǎo yù , zé xuè qì zhì ér jǔ dòng lǐ ; jǔ dòng lǐ zé shǎo huò hài 。 fū nèi wú cuó jū dàn zhì zhī hài , ér wài wú xíng fá fǎ zhū zhī huò zhě , qí qīng tián guǐ yě shèn 。 gù yuē :" yǐ dào lì tiān xià , qí guǐ bù shén 。" zhì shì zhī mín , bù yǔ guǐ shén xiāng hài yě 。 gù yuē :" fēi qí guǐ bù shén yě , qí shén bù shāng rén yě 。" guǐ suì yě jí rén zhī wèi guǐ shāng rén , rén zhú chú zhī zhī wèi rén shāng guǐ yě 。 mín fàn fǎ lìng zhī wèi mín shāng shàng , shàng xíng lù mín zhī wèi shàng shāng mín 。 mín bù fàn fǎ , zé shàng yì bù xíng xíng ; shàng bù xíng xíng zhī wèi shàng bù shāng rén , gù yuē :" shèng rén yì bù shāng mín 。" shàng bù yǔ mín xiāng hài , ér rén bù yǔ guǐ xiāng shāng , gù yuē :" liǎng bù xiāng shāng 。" mín bù gǎn fàn fǎ , zé shàng nèi bù yòng xíng fá , ér wài bù shì lì qí chǎn yè 。 shàng nèi bù yòng xíng fá , ér wài bù shì lì qí chǎn yè , zé mín fān xī 。 mín fān xī ér chù jī shèng 。 mín fān xī ér chù jī shèng zhī wèi yǒu dé 。 fán suǒ wèi suì zhě , hún pò qù ér jīng shén luàn , jīng shén luàn zé wú dé 。 guǐ bù suì rén zé hún pò bù qù , hún pò bù qù ér jīng shén bù luàn , jīng shén bù luàn zhī wèi yǒu dé 。 shàng shèng chù jī ér guǐ bù luàn qí jīng shén , zé dé jìn zài yú mín yǐ 。 gù yuē :" liǎng bù xiāng shāng , zé dé jiāo guī yān 。" yán qí dé shàng xià jiāo shèng ér jù guī yú mín yě 。

yǒu dào zhī jūn , wài wú yuàn chóu yú lín dí , ér nèi yǒu dé zé yú rén mín 。 fū wài wú yuàn chóu yú lín dí zhě , qí yù zhū hóu yě wài yǒu lǐ yì 。 nèi yǒu dé zé yú rén mín zhě , qí zhì rén shì yě wù běn 。 yù zhū hóu yǒu lǐ yì , zé yì xī qǐ ; zhì mín shì wù běn , zé yín shē zhǐ 。 fán mǎ zhī suǒ yǐ dà yòng zhě , wài gōng jiǎ bīng ér nèi gěi yín shē yě 。 jīn yǒu dào zhī jūn , wài xī yòng jiǎ bīng , ér nèi jìn yín shē 。 shàng bù shì mǎ yú zhàn dòu zhú běi , ér mín bù yǐ mǎ yuǎn tōng yín wù , suǒ jī lì wéi tián chóu 。 jī lì yú tián chóu , bì qiě fèn guàn 。 gù yuē :" tiān xià yǒu dào , què zǒu mǎ yǐ fèn yě 。"

rén jūn wú dào , zé nèi bào nüè qí mín ér wài qīn qī qí lín guó 。 nèi bào nüè , zé mín chǎn jué ; wài qīn qī , zé bīng shù qǐ 。 mín chǎn jué , zé chù shēng shǎo ; bīng shù qǐ , zé shì zú jìn 。 chù shēng shǎo , zé róng mǎ fá ; shì zú jìn , zé jūn wēi dài 。 róng mǎ fá zé jiāng mǎ chū ; jūn wēi dài , zé jìn chén yì 。 mǎ zhě , jūn zhī dà yòng ; jiāo zhě , yán qí jìn yě 。 jīn suǒ yǐ gěi jūn zhī jù yú xū mǎ jìn chén 。 gù yuē :" tiān xià wú dào , róng mǎ shēng yú jiāo yǐ 。"

rén yǒu yù , zé jì huì luàn ; jì huì luàn , ér yǒu yù shèn ; yǒu yù shèn , zé xié xīn shèng ; xié xīn shèng , zé shì jīng jué ; shì jīng jué , zé huò nán shēng 。 yóu shì guān zhī , huò nán shēng yú xié xīn , xié xīn yòu yú kě yù 。 kě yù zhī lèi , jìn zé jiào liáng mín wéi jiān , tuì zé lìng shàn rén yǒu huò 。 jiān qǐ , zé shàng qīn ruò jūn ; huò zhì , zé mín rén duō shāng 。 rán zé kě yù zhī lèi , shàng qīn ruò jūn ér xià shāng rén mín 。 fū shàng qīn ruò jūn ér xià shāng rén mín zhě , dà zuì yě 。 gù yuē :" huò mò dà yú kě yù 。" shì yǐ shèng rén bù yǐn wǔ sè , bù yín yú shēng yuè ; míng jūn jiàn wán hǎo ér qù yín lì 。

rén wú máo yǔ , bù yī zé bù fàn hán ; shàng bù shǔ tiān ér xià bù zhuó dì , yǐ cháng wèi wéi gēn běn , bù shí zé bù néng huó ; shì yǐ bù miǎn yú yù lì zhī xīn 。 yù lì zhī xīn bù chú , qí shēn zhī yōu yě 。 gù shèng rén yī zú yǐ fàn hán , shí zú yǐ chōng xū , zé bù yōu yǐ 。 zhòng rén zé bù rán , dà wéi zhū hóu , xiǎo yú qiān jīn zhī zī , qí yù dé zhī yōu bù chú yě 。 xū mí yǒu miǎn , sǐ zuì shí huó , jīn bù zhī zú zhě zhī yōu zhōng shēn bù jiě 。 gù yuē :" huò mò dà yú bù zhī zú 。"

gù yù lì shèn yú yōu , yōu zé jí shēng ; jí shēng ér zhì huì shuāi ; zhì huì shuāi , zé shī dù liàng ; shī dù liàng , zé wàng jǔ dòng ; wàng jǔ dòng , zé huò hài zhì ; huò hài zhì ér jí yīng nèi ; jí yīng nèi , zé tòng , huò báo wài ; zé kǔ 。 kǔ tòng zá yú cháng wèi zhī jiān ; kǔ tòng zá yú cháng wèi zhī jiān , zé shāng rén yě cǎn 。 cǎn zé tuì ér zì jiù , tuì ér zì jiù yě shēng yú yù lì 。 gù yuē :" jiù mò cǎn yú yù lì 。"

dào zhě , wàn wù zhī suǒ rán yě , wàn lǐ zhī suǒ jī yě 。 lǐ zhě , chéng wù zhī wén yě ; dào zhě , wàn wù zhī suǒ yǐ chéng yě 。 gù yuē :" dào , lǐ zhī zhě yě 。" wù yǒu lǐ , bù kě yǐ xiāng báo ; wù yǒu lǐ bù kě yǐ xiāng báo , gù lǐ zhī wéi wù zhī zhì 。 wàn wù gè yì lǐ , wàn wù gè yì lǐ ér dào jìn 。 jī wàn wù zhī lǐ , gù bù de bù huà ; bù de bù huà , gù wú cháng cāo 。 wú cháng cāo , shì yǐ sǐ shēng qì bǐng yān , wàn zhì zhēn zhuó yān , wàn shì fèi xīng yān 。 tiān dé zhī yǐ gāo , dì dé zhī yǐ cáng , wéi dòu dé zhī yǐ chéng qí wēi , rì yuè dé zhī yǐ héng qí guāng , wǔ cháng dé zhī yǐ cháng qí wèi , liè xīng dé zhī yǐ duān qí xíng , sì shí dé zhī yǐ yù qí biàn qì , xuān yuán dé zhī yǐ shàn sì fāng , chì sōng dé zhī yǔ tiān dì tǒng , shèng rén dé zhī yǐ chéng wén zhāng 。 dào , yǔ yáo 、 shùn jù zhì , yǔ jiē yú jù kuáng , yǔ jié 、 zhòu jù miè , yǔ tāng 、 wǔ jù chāng 。 yǐ wéi jìn hū , yóu yú sì jí ; yǐ wéi yuǎn hū , cháng zài wú cè ; yǐ wéi àn hū , qí guāng zhāo zhāo ; yǐ wéi míng hū , qí wù míng míng ; ér gōng chéng tiān dì , hé huà léi tíng , yǔ nèi zhī wù , shì zhī yǐ chéng 。 fán dào zhī qíng , bù zhì bù xíng , róu ruò suí shí , yǔ lǐ xiāng yìng 。 wàn wù dé zhī yǐ sǐ , dé zhī yǐ shēng ; wàn shì dé zhī yǐ bài , dé zhī yǐ chéng 。 dào pì zhū ruò shuǐ , nì zhě duō yǐn zhī jí sǐ , kě zhě shì yǐn zhī jí shēng ; pì zhī ruò jiàn jǐ , yú rén yǐ xíng fèn zé huò shēng , shèng rén yǐ zhū bào zé fú chéng 。 gù dé zhī yǐ sǐ , dé zhī yǐ shēng , dé zhī yǐ bài , dé zhī yǐ chéng 。

rén xī jiàn shēng xiàng yě , ér dé sǐ xiàng zhī gǔ , àn qí tú yǐ xiǎng qí shēng yě , gù zhū rén zhī suǒ yǐ yì xiǎng zhě jiē wèi zhī " xiàng " yě 。 jīn dào suī bù kě dé wén jiàn , shèng rén zhí qí jiàn gōng yǐ chù jiàn qí xíng , gù yuē :" wú zhuàng zhī zhuàng , wú wù zhī xiàng "。

fán lǐ zhě , fāng yuán 、 duǎn cháng 、 cū mí 、 jiān cuì zhī fēn yě , gù lǐ dìng ér hòu kě dé dào yě 。 gù dìng lǐ yǒu cún wáng , yǒu sǐ shēng , yǒu shèng shuāi 。 fū wù zhī yī cún yī wáng , zhà sǐ zhà sǐ , chū shèng ér hòu shuāi zhě , bù kě wèi cháng 。 wéi fū yǔ tiān dì zhī pōu pàn yě jù shēng , zhì tiān dì zhī xiāo sàn yě bù sǐ bù shuāi zhě wèi " cháng "。 ér cháng zhě , wú yōu yì , wú dìng lǐ 。 wú dìng lǐ , fēi zài yú cháng suǒ , shì yǐ bù kě dào yě 。 shèng rén guān qí xuán xū , yòng qí zhōu xíng , qiáng zì zhī yuē " dào ", rán ér kě lùn 。 gù yuē :" dào zhī kě dào , fēi cháng dào yě "。

rén shǐ yú shēng ér zú yú sǐ 。 shǐ zhī wèi chū , zú zhī wèi rù 。 gù yuē :" chū shēng rù sǐ "。 rén zhī shēn sān bǎi liù shí jié , sì zhī 、 jiǔ qiào qí dà jù yě 。 sì zhī jiǔ qiào shí yǒu sān zhě , shí yǒu sān zhě zhī dòng jìng jìn shǔ yú shēng yān 。 shǔ zhī wèi tú yě , gù yuē : shēng zhī tú yě shí yǒu sān zhě 。 zhì sǐ yě , shí yǒu sān jù zhě jiē hái ér shǔ zhī yú sǐ , sǐ zhī tú yì yǒu shí sān 。" gù yuē :" shēng zhī tú shí yǒu sān , sǐ zhī tú shí yǒu sān 。" fán mín zhī shēng shēng ér hé gù dòng , dòng jìn zé sǔn yě ; ér dòng bù zhǐ , shì sǔn ér bù zhǐ yě 。 sǔn ér bù zhǐ zé shēng jìn , shēng jìn zhī wèi sǐ , zé shí yǒu sān jù zhě jiē wéi sǐ sǐ de yě 。 gù yuē :" mín zhī shēng , shēng ér dòng , dòng jiē zhī sǐ dì , yì shí yǒu sān 。"

shì yǐ shèng rén ài jīng shén ér guì chù jìng 。 bù ài jīng shén bù guì chù jìng , cǐ shèn dà yú sì hǔ zhī hài 。 fū sì hǔ yǒu yù , dòng jìng yǒu shí 。 bì qí yù , shěng qí shí , zé miǎn qí sì hǔ zhī hài yǐ 。 mín dú zhī sì hǔ zhī yǒu zhǎo jiǎo yě , ér mò zhī wàn wù zhī jìn yǒu zhǎo jiǎo yě , bù miǎn yú wàn wù zhī hài 。 hé yǐ lùn zhī ? shí yǔ jiàng jí , kuàng yě xián jìng , ér yǐ hūn chén fàn shān chuān , zé fēng lù zhī zhǎo jiǎo hài zhī 。 shì shàng bù zhōng , qīng fàn jìn lìng , zé xíng fǎ zhī zhǎo jiǎo hài zhī 。 chù xiāng bù jié , zēng ài wú dù , zé zhēng dòu zhī zhǎo jiǎo hài zhī 。 shì yù wú xiàn , dòng jìng bù jié , zé cuó jū zhī zhǎo jiǎo hài zhī 。 hǎo yòng qí sī zhì ér qì dào lǐ , zé gāng luó zhī zhǎo jiǎo hài zhī 。 sì hǔ yǒu yù , ér wàn hài yǒu yuán , bì qí yù , sāi qí yuán , zé miǎn yú zhū hài yǐ 。 fán bīng gé zhě , suǒ yǐ bèi hài yě 。 chóng shēng zhě , suī rù jūn wú fèn zhēng zhī xīn ; wú fèn zhēng zhī xīn , zé wú suǒ yòng jiù hài zhī bèi 。 cǐ fēi dú wèi yě chǔ zhī jūn yě 。 shèng rén zhī yóu shì yě , wú hài rén zhī xīn , wú hài rén zhī xīn , zé bì wú rén hài , wú rén hài , zé bù bèi rén 。 gù yuē :" lù xíng bù yù sì hǔ 。" rù shān bù tè bèi yǐ jiù hài , gù yuē :" rù jūn bù bèi jiǎ bīng 。" yuǎn zhū hài , gù yuē " sì wú suǒ tóu qí jiǎo , hǔ páo  dǐ wò Γ páo  tiē cóng xiǎo ?quot; bù shè bèi ér bì wú hài , tiān dì zhī dào lǐ yě 。 tǐ tiān dì zhī dào , gù yuē :" wú sǐ dì yān 。" dòng wú sǐ dì , ér wèi zhī " shàn shè shēng " yǐ 。

ài zi zhě cí yú zi , chóng shēng zhě cí yú shēn , guì gōng zhě cí yú shì 。 cí mǔ zhī yú ruò zǐ yě , wù zhì qí fú ; wù zhì qí fú , zé shì chú qí huò ; shì chú qí huò , zé sī lǜ shú ; sī lǜ shú , zé dé shì lǐ ; dé shì lǐ , zé bì chéng gōng ; bì chéng ; gōng , zé qí xíng zhī yě bù yí ; bù yí zhī wèi yǒng 。 shèng rén zhī yú wàn shì yě , jìn rú cí mǔ zhī wéi ruò zǐ lǜ yě , gù jiàn bì xíng zhī dào 。 jiàn bì xíng zhī dào zé qí cóng shì yì bù yí ; bù yí zhī wèi yǒng 。 bù yí shēng yú cí , gù yuē :" cí , gù néng yǒng 。"

zhōu gōng yuē :" dōng rì zhī bì dòng yě bù gù , zé chūn xià zhī zhǎng cǎo mù yě bù mào 。" tiān dì bù néng cháng chǐ cháng fèi , ér kuàng yú rén hū ? gù wàn wù bì yǒu shèng shuāi , wàn shì bì yǒu chí zhāng , guó jiā bì yǒu wén wǔ , guān zhì bì yǒu shǎng fá 。 shì yǐ zhì shì jiǎn yòng qí cái zé jiā fù , shèng rén ài bǎo qí shén zé jīng shèng , rén jūn zhòng zhàn qí zú zé mín zhòng , mín zhòng zé guó guǎng 。 shì yǐ jǔ zhī yuē :" jiǎn , gù néng guǎng 。"

fán wù zhī yǒu xíng zhě yì cái yě , yì gē yě 。 hé yǐ lùn zhī ? yǒu xíng , zé yǒu duǎn cháng ; yǒu duǎn cháng , zé yǒu xiǎo dà ; yǒu xiǎo dà , zé yǒu fāng yuán ; yǒu fāng yuán , zé yǒu jiān cuì ; yǒu jiān cuì , zé yǒu qīng zhòng ; yǒu qīng zhòng , zé yǒu bái hēi 。 duǎn cháng 、 dà xiǎo 、 fāng yuán 、 jiān cuì 、 qīng zhòng 、 bái hēi zhī wèi lǐ 。 lǐ dìng ér wù yì gē yě 。 gù yì yú dà tíng ér hòu yán zé lì , quán yì zhī shì zhī zhī yǐ 。 gù yù chéng fāng yuán ér suí qí guī jǔ , zé wàn shì zhī gōng xíng yǐ 。 ér wàn wù mò bù yǒu guī jǔ , yì yán zhī shì , jì huì guī jǔ yě 。 shèng rén jìn suí yú wàn wù zhī guī jǔ , gù yuē :" bù gǎn wéi tiān xià xiān 。" bù gǎn wéi tiān xià xiān , zé shì wú bù shì , gōng wú bù gōng , ér yì bì gài shì , yù wú chù dà guān , qí kě de hū ? chù dà guān zhī wèi wéi chéng shì cháng 。 shì yǐ gù yuē :" bù gǎn wéi tiān xià xiān , gù néng wéi chéng shì cháng 。"

cí yú zǐ zhě bù gǎn jué yī shí , cí yú shēn zhě bù gǎn lí fǎ dù , cí yú fāng yuán zhě bù gǎn shè guī jǔ 。 gù lín bīng ér cí yú shì lì zé zhàn shèng dí , cí yú qì xiè zé chéng jiān gù 。 gù yuē :" cí , yú zhàn zé shèng , yǐ shǒu zé gù 。" fū néng zì quán yě ér jìn suí yú wàn wù zhī lǐ zhě , bì qiě yǒu tiān shēng 。 tiān shēng yě zhě , shēng xīn yě , gù tiān xià zhī dào jìn zhī shēng yě 。 ruò yǐ cí wèi zhī yě , shì bì wàn quán , ér jǔ wú bù dàng , zé wèi zhī bǎo yǐ 。 gù yuē :" wú yǒu sān bǎo , chí ér bǎo zhī 。"

shū zhī suǒ wèi " dà dào " yě zhě , duān dào yě 。 suǒ wèi " mào shī " yě zhě , xié dào yě 。 suǒ wèi " jìng dà " yě zhě , jiā lì yě 。 jiā lì yě zhě , xié dào zhī fēn yě 。" cháo shèn chú " yě zhě , yù sòng fán yě 。 yù sòng fán , zé tián huāng ; tián huāng , zé fǔ cāng xū ; fǔ cāng xū , zé guó pín ; guó pín , ér mín sú yín chǐ ; mín sú yín chǐ , zé yī shí zhī yè jué ; yī shí zhī yè jué , zé mín bù de wú shì qiǎo zhà ; shì qiǎo zhà , zé zhī cǎi wén ; zhī cǎi wén zhī wèi " fú wén cǎi "。 yù sòng fán cāng lǐn xū , ér yǒu yǐ yín chǐ wéi sú , zé guó zhī shāng yě , ruò yǐ lì jiàn cì zhī 。 gù yuē :" dài lì jiàn 。" zhū fū shì zhì gù yǐ zhì yú shāng guó zhě , qí sī jiā bì fù ; sī jiā bì fù , gù yuē :" zī huò yǒu yú 。" guó yǒu ruò shì zhě , zé yú mín bù de wú shù ér xiào zhī ; xiào zhī , zé xiǎo dào shēng 。 yóu shì guān zhī , dà jiān zuò zé xiǎo dào suí , dà jiān chàng zé xiǎo dào hé 。 yú yě zhě , wǔ shēng zhī zhǎng zhě yě , gù yú xiān zé zhōng sè jiē suí , yú chàng zé zhū lè jiē hé 。 jīn dà jiān zuò zé sú zhī mín chàng , sú zhī mín chàng zé xiǎo dào bì hé 。 gù " fú wén cǎi , dài lì jiàn , yàn yǐn shí , ér huò zī yǒu yú zhě , shì zhī wèi dào yú yǐ 。"

rén wú yú zhì , mò bù yǒu qū shè 。 tián dàn píng ān , mò bù zhī huò fú zhī suǒ yóu lái 。 dé yú hǎo è , chù yú yín wù , ér hòu biàn luàn 。 suǒ yǐ rán zhě , yǐn yú wài wù , luàn yú wán hǎo yě 。 tián dàn yǒu qū shè zhī yì , píng ān zhī huò fú zhī jì 。 ér jīn yě wán hǎo biàn zhī , wài wù yǐn zhī ; yǐn zhī ér wǎng , gù yuē " bá "。 zhì shèng rén bù rán : yī jiàn qí qū shè , suī jiàn suǒ hǎo zhī wù , néng yǐn , bù néng yǐn zhī wèi " bù bá "; yī yú qí qíng , suī yǒu kě yù zhī lèi , shén bù wèi dòng , shén bù wèi dòng zhī wèi " bù tuō "。 wéi rén zǐ sūn zhě , tǐ cǐ dào yǐ shǒu zōng miào , zōng miào bù miè zhī wèi " jì sì bù jué "。 shēn yǐ jī jīng wéi dé , jiā yǐ zī cái wéi dé , xiāng guó tiān xià jiē yǐ mín wéi dé 。 jīn zhì shēn ér wài wù bù néng luàn qí jīng shén , gù yuē :" xiū zhī shēn , qí dé nǎi zhēn 。" zhēn zhě , shèn zhī gù yě 。 zhì jiā zhě , wú yòng zhī wù bù néng dòng qí jì , zé zī yǒu yú , gù yuē :" xiū zhī jiā , qí dé yǒu yú 。" zhì xiāng zhě xíng cǐ jié , zé jiā zhī yǒu yú zhě yì zhòng , gù yuē :" xiū zhī xiāng , qí dé nǎi cháng 。" zhì bāng zhě xíng cǐ jié , zé xiāng zhī yǒu dé zhě yì zhòng , gù yuē :" xiū zhī bāng , qí dé nǎi fēng 。" lì tiān xià zhě xíng cǐ jié , zé mín zhī shēng mò bù shòu qí zé , gù yuē :" xiū zhī tiān xià , qí dé nǎi pǔ 。" xiū shēn zhě yǐ cǐ bié jūn zǐ xiǎo rén , zhì xiāng zhì bāng lì tiān xià zhě míng yǐ cǐ kē shì guān xī hào , zé wàn bù shī yī 。 gù yuē :" yǐ shēn guān shēn , yǐ jiā guān jiā , yǐ xiāng guān xiāng , yǐ bāng guān bāng , yǐ tiān xià guān tiān xià 。 wú xī yǐ zhī tiān xià zhī rán yě ? yǐ cǐ 。"

為您推薦:韓非子解老原文及翻譯

信息流廣告 競(jìng)價(jià)托管 招生通 周易 易經(jīng) 代理招生 二手車(chē) 網(wǎng)絡(luò)推廣 自學(xué)教程 招生代理 旅游攻略 非物質(zhì)文化遺產(chǎn) 河北信息網(wǎng) 石家莊人才網(wǎng) 買(mǎi)車(chē)咨詢(xún) 河北人才網(wǎng) 精雕圖 戲曲下載 河北生活網(wǎng) 好書(shū)推薦 工作計(jì)劃 游戲攻略 心理測(cè)試 石家莊網(wǎng)絡(luò)推廣 石家莊招聘 石家莊網(wǎng)絡(luò)營(yíng)銷(xiāo) 培訓(xùn)網(wǎng) 好做題 游戲攻略 考研真題 代理招生 心理咨詢(xún) 游戲攻略 興趣愛(ài)好 網(wǎng)絡(luò)知識(shí) 品牌營(yíng)銷(xiāo) 商標(biāo)交易 游戲攻略 短視頻代運(yùn)營(yíng) 張家口人才網(wǎng) 秦皇島人才網(wǎng) PS修圖 寶寶起名 零基礎(chǔ)學(xué)習(xí)電腦 電商設(shè)計(jì) 職業(yè)培訓(xùn) 免費(fèi)發(fā)布信息 服裝服飾 律師咨詢(xún) 搜救犬 Chat GPT中文版 語(yǔ)料庫(kù) 范文網(wǎng) 工作總結(jié) 二手車(chē)估價(jià) 短視頻剪輯 情侶網(wǎng)名 愛(ài)采購(gòu)代運(yùn)營(yíng) 保定招聘 情感文案 吊車(chē) 古詩(shī)詞 邯鄲人才網(wǎng) 鐵皮房 衡水人才網(wǎng) 石家莊點(diǎn)痣 微信運(yùn)營(yíng) 養(yǎng)花 名酒回收 石家莊代理記賬 女士發(fā)型 搜搜作文 石家莊人才網(wǎng) 銅雕 關(guān)鍵詞優(yōu)化 圍棋 chatGPT 讀后感 玄機(jī)派 企業(yè)服務(wù) 法律咨詢(xún) chatGPT國(guó)內(nèi)版 chatGPT官網(wǎng) 勵(lì)志名言 兒童文學(xué) 河北代理記賬公司 狗狗百科 教育培訓(xùn) 游戲推薦 抖音代運(yùn)營(yíng) 朋友圈文案 男士發(fā)型 培訓(xùn)招生 文玩 大可如意 保定人才網(wǎng) 滄州人才網(wǎng) 黃金回收 承德人才網(wǎng) 石家莊人才網(wǎng) 模型機(jī) 高度酒 沐盛有禮 公司注冊(cè) 十畝地 造紙術(shù) 唐山人才網(wǎng) 沐盛傳媒
主站蜘蛛池模板: 国产欧美高清在线观看| 欧美俄罗斯乱妇| 无码国产精品一区二区免费模式| 国产欧美在线观看一区二区| 亚洲人成图片小说网站| 888奇米影视| 欧美成人免费一级人片| 国产综合第一页| 亚洲天堂第一区| 手机1024看片| 极品馒头一线天粉嫩| 国产成人精品视频播放| 久久青草亚洲AV无码麻豆| 高清国产精品久久| 日本爽爽爽爽爽爽在线观看免 | 五月婷婷一区二区| 国产丝袜第一页| 日韩一区二区三区免费体验| 国产亚洲精品美女| 中文字幕无码不卡免费视频| 美女让男人桶出水的网站| 成人免费大片免费观看网站| 八区精品色欲人妻综合网| aa级国产女人毛片水真多| 污视频免费看软件| 国产精品无码2021在线观看| 亚州无吗黄瓜视频有直播的不| 韩国三级中文字幕hd久久精品| 无码精品A∨在线观看十八禁| 午夜精品不卡电影在线观看| a色毛片免费视频| 欧美成人片一区二区三区| 国产无遮挡又黄又爽网站| 久久久久无码精品国产不卡| 精品无码国产AV一区二区三区 | 欧美第一页在线观看| 国产破外女出血视频| 久久人人爽人人爽人人片av高请| 色噜噜狠狠色综合日日| 天天操2018| 亚洲人成人一区二区三区|